ڈاکٹر بیزن بلوچ بند رءَ بلوچی رجانک ءَ نام کپتگ ۔سچکان،درآمد ،ایون ایلیچ ءِ مرگ ،سدہارتھ ءُُ کلات ڈاکٹر بیزن ءَ چہ انگریزی ءَ رجانک کتگ انت ۔سچکان ڈاکٹر بیزن ءِ اولی رجانک کتگیں کتاب انت کہ آئی ءِ وانگ ءَ مردم ءَ سما بیت کہ ڈاکٹر رجانک ءِ ازم ءَ جوانی ءَ سرپد انت اگاں اے بابت ءَ آ ناں پنت ءُ شون کنت ءُُ ننکہ واز ءُُ بسیت بلئے آئی ءِ ازمی پہنات آئی ءِ رجانکانی وانگ ءَ پد گش انت ءُُ وانوک ءِ دیم ءَ درا بنت ۔
آئی ءِ رجانکانی جوانی ایش بہ بیت بلکیں کہ آ گیشتر چہ انگریزی ءَ زبان ءَ رجانک کنت پرچکہ بقول عطاشا ،اردو بدل زرتگیں زبانے ءُُ زبان کہ وتی مہ بیت ،چے اعتبار ؟ گشتنءِ مول ءُُ مرد ایش انت کہ ڈاکٹر بیرن ءِ مڈی آئی ءِ زبان انت اگاں آ چزے وت بساچ ایت یا رجانک بکنت آئی ءِ زبان بدل زرتگینے نہ انت ۔اے زبان ءِ لزت ءُُ تام آئی ءِ گچین کتگیں بلوچی کسہاں ہم مارگ بیت ۔
یکے پرے حاترا کہ آ ہما دمگ ءَ گون سیادی کنت کہ مکران ءَ آ دمگ ءِ زبان چہ ایندگہ ہند ءُُ دمگاں ذگر تر انت بزاں شاپک سامی ہوشاپ ءُُ کولواہ ءِ زبان ۔۔
آئی ءِ سوب ہمیش بیت کہ اے ہند ءِ مردمانی ہما کوہن ءُُ ذگریں بلوچی ہما دروشم پشت کپتگ کہ پیش ءَ بوتگ وہدیکہ مکران ءِ ایندگہ دمگاں بلوچی ءِ آ ذگری نیست انت کہ اے دمگاں ہست انت ۔
البت دومی نیمگ ءَ دشت (کیچ)ءِ کوچگ ءُُ گیاباں ہم بلوچی زبان ءِ ذگری چہ ایندگہ ہنداں گیش انت بلئے پدا ہم ڈاکٹر بیزن ءِ دمگ ءِ بلکیں درور مہ بیت اے گپ ڈاکٹر بیزن ءِ دو کتاباں سہرا بیت یک کتابے ’’پنت کسہ‘‘ انت ،کہ باج ءِ نیمگ چاپ کنگ بوتگ اے کسانیں کسہ انت کہ پہ زہگاں جنگ بوتگ انت ۔
چہ اے کسہاں ہچ بلوچی وانوک نابلد نہ بیت بلئے ڈاکٹر بیزن ءَ اے بابت ءَ جہدے کتگ کہ کسہاں یکجاہ ءُُ ہوار کتگ کہ یکے وَ اے کسہ چہ بیگواہی ءَ رک اتگ انت دومی اے نوں ہرچ لوگ اسکولاں وانگ بوتگ کن انت ۔اے کتاب ءَ ۹۰ کسہ مان انت کہ منی ھیال ءَ اے تہر ءَ نبشتہ بوتگین درائیں کتاباں چہ گتیشتر انت اے ہما مات ءُُ پتاں جوانیں گپے کہ پہ وتی زہگاں کوہنیں کسہانی ہب ءُُ واہگے دار انت ۔
کسہانی سرا ڈاکٹر بیرن ءِ دومی کتاب مہرگ انت کہ بلوچستان اکیڈمی ءَ اکتوبر ۲۰۱۷ ءَ شنگ کتگ کہ ایشیءِ تہا ۲۸ کسہ انت بلئے اے کسہ چہ ’’پپنت کسہ ‘‘ ءِ کسہاں باز دراج ءُُ مستر انت ،’’پنت کسہ‘‘ ءِ تاکدیم ۱۲۸ انت وہدے کہ مہرگ ءِ تاکدیم ۱۵۸ انت ۔اے کتاب بلوچستان اکیڈمی ءَ چاپ کتگ بلئے ڈاکٹر بیزن پیش گال ’’ مااشت ءُُ اتکیں‘‘ ءِ سرا ماہ ءُُ روچ ۱۴۔۱۰۔۶ نبشتہ انت ۔
چریشی ءَ زانگ بیت کہ ڈاکٹر بیزن بلوچ اے کسہ ۵ سال پیسر چتگ ءُُ نز آورتگ انت بلئے چاپگ باز دیراں پد بوتگ انت ۔اے گپ ءِ مول ءُُ مراد ایش انت کہ ڈاکٹر بیزن ءِ کتاب، رند ءَ چاپ بوتگیں کتاباں ساری انت کہ وانوک ءِ اے شک دور کت کنت کہ اے کسہ چہ ایندگہ کتاباں زورگ ءُُ چاپگ بوتگ انت بلکیں ڈاکٹر بیزن بلوچ ءَ اے کسہانی مچ کنگ ءَ انت وت چکانسر یے کشتگ یکجاہ کتگ انت ۔
اے کسہانی مچ ءُُ یکجاہ کنگ ءِ نیمون ءَ ڈاکٹر بیزن چو دیم ءَ کار ایت کسہ ءَ بلوچ مات ،زہگ ،بلک ءُُ نماسگ ،پیرک ءُُ نماسگ ءِ میانی ءَ یک نمیرانیں مہر ءُُ دوستی یے برجاہ داشتگ بلئے مروچی ہمے چک پیروک یا بلک ءِ کٹ ءُُ واب ءِ بدل ءَ کارٹون نیٹ ورک ءِ دیم ءَ تاں دیراں آگاہ انت ۔اے نہ آئی ءِ دماگی ردوم ءَ کمک کنت نیکہ زبان ءِ سرپدی چاگردی ءُُ معاشرتی راہ ءُُ رسماں گوں پجاروکی شون دنت‘‘ ۔
بزاں ڈاکٹر بیزن چک ءِ ہما ردوم کہ آئی ءِ تہا بلوچ ربیدگ ءِ سان ءُُ ناس بہ بنت آ کارٹون ءُُ پوگو ءِ چارگ ءَ دیم ءَ نیاانت بلوچی کسہانی درے بہ بیت کہ نوکیں ٹیکنالوجی ءِ آہگ ءَ پد بیگواہ بوتگ بلئے ڈاکٹر ءِ اے جہد ءُُ کوشت ءَ یکبرے پدا بلوچ مات ءُُ پنتانی اے واہگ سرجمی ءِ سیمسراں آورتگ ءُُ نزیک کتا اے درگت ءَ بائدیں اے جہد برجاہ بہ بیت ۔
انگت بازیں دمگاں کہ اودا انچیں کسہ است انت نبشتہ نہ بوتگ انت اے بلوچ وانندگ ءُُ سرپدیں مردمانی ڈبہ انت کہ اے وڑیں کسہاں نبشتہ بکن انت کتابی رنگ ءَ یا تاک ءُُ تاکبنداں بہ چاپ انت ہمے وڑ یں گپے ڈاکٹر بیزن ہم وتی پیش لبز ءَ جتگ کہ مرچی وہد ءِ گزر ہمیش انت کہ ما بلوچی زبان ءِ تہ ءَ کسہ ءِ درگیجگ ءُُ ایشی ءِ نبشتہ ءِ تک ءَ آرگ ءُُ پہازگ ءِ کاراں کوپگاں بزوریں اے درائیں لبزانک دوست ءُُ بلوچ کلمکار ءِ ذمہ داری انت کہ ہر دمگ ءُُ ہند ءِ کسہاں یکجاہ بکن انت ۔‘‘
’’مہرگ ‘‘ ڈاکٹر بیزن ءِ جوانیں جہدے بلئے باز جاہ ءَ بلوچی کسہاں جندی زبانی رنگ انت آ بدل کنگ بوتگ چوکہ بلوچی کسہ چو بنا بیت کہ’’ است ات یک بادشاہ یے‘‘ بلئے باز جاہ کسہانی بندات ءَ گندگ بیت کہ کسہ چو بنا کنگ بوتگ انت ’’ یک بادشاہ یے است ات ‘‘ بوت کنت زبان ءِ بن رہبند ءِ ردا اے رد راست ءُُ تچک نہ انت چوکہ زبان ءَ exprssion ءُُ پشت دانک ۔
( محاورہ) انت اگاں expassion ءُُ پشت دانک چارگ بہ بنت اے مدام چہ زیان ءِ بن رہبند ءَ سستگ انت بلئے زبان زانت ہچبر اشاں زبان ءِ بن رہبند ءِ ردا تچک کنگ ءِ جہد ءَ نہ کن انت ہمے وڑا بلوچی کسہءِ بنداتی رِدانت ۔