ڈرامہ یونانی زبان ءِ لبز ڈراو ءَ چہ دراتکگ ۔اشی ءِ بزانت چیزے کنگ ءُُ پیش دارگ انت دگنیا ءِ سنسکرت ءَ پد یونا ءِ کسمانک دیم ءَ اتکگ ۔

یونان ءَ ڈرامہ بزاں کسمانک ہما وہد ءَ کنگ ءُُ پیشدار بوتگ وہدے دیوتا یا دیوایانی سالروچ دارگ بوتگ انت ۔ اے درگت ءَ مردماں آھانی روح ءِ وش کنگ ءِ ھاتر اڈرامہ کتگ ءُُ آدگہ مردماں پیشداشتگ ۔یونا ن ءِ تہا گیشتر نیکراہی بزاں مذہبی ڈرامہ کنگ ءُُ پیش دارگ بوتگ ۔

رند ءَ ڈرامہ فرانسی ءُُ انگریزی زبان ءِ تہا ہم اتکگ ءُُ سر بوتگ درستا ں چہ گیش انگریزی ءُُ فرانسی زبان ءِ تہا کسمانک ( ڈرامہ ) سک باز دیمروئی کتگ ۔ داں اے گپ زانگی انت کہ کسمانک دو دروشم ءَ کنگ ءُُ پیش دارگ بیت یکے بزاں کامیڈ ءُُ دومی ٹریجڈی ماں بلوچی ءَ اے دوئیں لبزانی ہاترا ءَ گمجتی ءُُ بچکندی کارمرز بیت ۔ہمے رنگ ءَ اگاں مابچارایں داں بلوچی کسمانک ءِ اولی دروشم مارا بلوچی کلاسیکل شائری تہا گندگ ءَ کیت ۔

کہ بازیں کارستاں وتی شعرانی تہا کسمانی رنگ کامرز کتگ ۔وہدے کارست یکے دومی شعری رنگ ءَ پسو دئینت گڈاں مارا آہانی شعرانی تہا کسمانکی دروشم جوانیں رنگی ءَ گندگ ءَ کیت ۔ ہمے وڑا اگاں گہرام ءُُ چاکر ءِ شعری پسو بہ بنت یا چاکر کولواہی ءُُ حمل جئیند ءِ شعری پسو بہ بنت ۔درستانی تہا کسمانی رنگ وڑے ناں وڑ ی ءَ گندگ بیت ۔

داں اے گپاں زانگ بیت کہ بلوچی ءَ کسمانک ءِ بندات ہم مارا چہ کوہیں شاعری ءِ تہا دست کپیت ۔ پدا رند ءَ نصیر خان ءِ زمانگ ءَ منگوچہ ءَ لانگو ۱۸۳۸ تلو ءِ سر ءَ ڈرامہ کن انت ۔پدا ۱۹۴۹ ءِ زمانگ ءَ ریڈیو کراچی ءَ ہم ڈرامہ کنگ بیت اے دور ءَ محمد حسن کلاکوٹی ءَ سے کسمانک نبشتہ کتگ ۱۔ہوٹل ءِ گوات ۲۔دو دوست ۳۔

ایاز ۔اے سے ایں کسمانک واجہ ءَ ۱۹۴۹ زمانگ ءَ بندات کنگ انت کہ بلوچی ءِ اولی کسمانک زانگ بنت پدا رند ءَ سرفراز بلوچ ءَ لیاری ءِ دروازگ ءِ نام ءَ یک کسانکے ہم نبشتہ کتگ ۔ کراچی ءَ پد ۱۹۵۶ ءِ زمانگ ء۔ شال ءَ ریڈیو ءَ ہم بلوچی کسمانک گشگ بوتگ ۔

پدا رند ءَ ۱۹۷۶ ءِ زمان ءَ ٹٰ وی ءَ ہم بلوچی کسمانک کنگ ءُُ پیشدارگ بوتگ اے دور ءِ نامداریں کسمانک نبسوکانی حکیم بلوچ ،عطاشاد،امان اللہ گچکی ،غوث صابر ،ایوب بلوچی ءُُ ڈاکٹر علی دوست ہوار اِتاں ۔

اے کسمانکاں نامداریں کسمانک عطا شاد ءِ ’’ زرتہار‘‘ ءُُ امان اللہ گچکی ءِ [’’ دردانہ‘‘ ہوار انت ۔دیمرا مراد آروانی ءِ کسمانک شہناز ۱۹۵۷ ماہتاک بلوچی ءَ چاپ بوتگ صورت خان مری ءَ گشگ ءِ رد ءَ چد ءُُ ساری ماں کراچی ءُُ کوئٹہ ءَ جمعہ خان ءَ نبشتگیں کسمانک ( شہداد ءُُ ماہناز) تول ءِ سرا ڈرامہ کنگ بوتگ ۔

اے کسمانک ۱۹۵۰ ءِ زمانگ ءَ نبیسگ بوتگ ۔وہدے بلوچی زبان ءِ پڑا کسمانک ءَ دیمروئی بندات کت جوانیں دروشمی ءَ پدا دیمترا بلوچی ءَ کسمانک ءِ سرا سک باز کار کنگ بوتگ ہمے میان ءَ بازیں کتاب شنگ بوت اَنت ۔گچین کسمانک ،اثیر عبدالقادر ءَ رد ءُُ بند داتگ اَت ۔اے کتاب ءَ عطاشاد ،حکیم بلوچ ،غوث بخش ،ءُُ اے دگہ بازیں ندکارانی کسمانک ہوار ات انت ۔ 

اے کتاب بلوچی اکیڈمی ءَ ۱۹۹۳ ءَ چاپ کتگ ات کہ بلوچی کسمانک اولی کتاب انت ۔نگرہ درنز ،غوث بخش صابر ءِ کسمانکی کتاب انت کہ بلوچی اکیڈمی ءَ ۱۹۹۶ چاپ کتگ اَت۔ مہر ءِ آشوب ،عبدالخالق ءِ کسمانکی کتاب انت ءُُ واجہ ءِ دگہ ہم یککتاب ے ءِ نام انجیر ءِ پل انت دوئیں کتاب ۱۹۹۶ ءَ بلوچی اکیڈمی ءَ چاپ کتگ اَنت ۔

ہمے رنگ ءَ درپش ہم غوث بخش ءَ نبشتہ کہ اکیڈمی ءَ ۱۹۹۷ ءَ چاپ کتگ ۔ہوشام ،اختر ندیم ءُُ غوث صابر ءِ ہواریں کتابے کہ بلوچی اکیڈمی ءَ چاپ کتگ ۔ہمے رنگ ءَ ڈاکٹر علی دوست ءِ کتاب ’’ برتاپ‘‘ ۲۰۱۴ ءَ چاپ بوتگ ۔

ما گشت کناں کہ کسمانک ءِ پڑا بلوچی زبان ءَ بازیں جوانیں کتاب شنگ بوتگ انت ۔بلوچی زبان ءِ تہا دری کسمانک کتاب ہم رجانک کنگ اَنت کہ اے تک ءَ میڈیا ،فضل خالق ءِ رجانک کرتگیں کتاب انت ۔اے کتاب ءِ تہا پوری پیریز ءِ کسمانک ہوار انت ۲۰۰۰ ءَ بلوچی اکیڈمی ءَ چہ چاپ بوتگ ۔بلوچی زبان ءَ کسمانک ءِ پڑا دیمترا ہم سک باز کار کنگ لوٹیت دانکہ اے پڑ گیشتر مہکم بہ بیت۔