بقول ء یک سنگتے ءِ کہ مرچاں بلوچستان ءِ روتاکاں بٹاک بازی ءُُ گلاہ ءُُ توسیپ ءَ ابید دگہ ہچ گندگ نہ بیت بلئے بیا کہ گوستگیں روچاں چہ ہمے بٹاک ءُُ توسیپاں یک انچیں حالے دیست کہ دل ءَ گُشت ایشی ءِ باروا الم ءَ چیزے بہ نویساں۔

اے وشیں حال ایش انت کہ جتاجتائیں دؤر ءَ کساس شش ہزار سال ءِ کہنیں رزان ، سہت ءُُ زیور ءُُ دگہ قیمتی ئیں ازباب چہ ’ ایکسپلوریشن برانچ کراچی ‘ بلوچستان ءَ آرگ بوتگاں ءُُ ایشاناں بلوچستان یونیورسٹی کوئٹہ ءِ نوک جوڑ بوتگیں میوزیم ءَ ایر کنگ بیت۔ اے رزان ءُُ ایندگہ ازباب چہ بلوچستان ءِ ہلک ءُُ دمگاں پٹّگ ءُُ در کنگ ءَ پد سندھ ءَ بُرتگ ءُُ بہا کنگ بوتگ انت۔ ایشاناں پدا سندھ ءِ سرکار ءَ وتی ’ نیشنل میوزیم ‘‘ ءَ ایر کتگ کہ دیراں پد بلوچستان ءَ را واتر کنگ بوتگ انت۔

چوناہاں سک کم مردماں گوں وتی دود ءُُ ربیدگاں ءُُ ایشی ءَ ہمگرنچیں ازباباں ہدوناکی بیت ءُُ پدا اگاں کسے بیوروکریٹے بہ بیت گڈا گنتر آچہ اے وڑیں کار ءُُ دھنداہاں وتارا گستا کنت بلئے منی حیال ءَ ادا سیکریٹری ثقافت ءُُ سیاحت واجہ ظفر بلیدی ءِ کرد ستا کرزیت۔ ہمے وڑا وہدے کہ نور الحق بلوچ اے محکمہ ءِ سیکریٹری ات گڈا آئی ءَ گوں بلوچستان یونیورسٹی کوئٹہ ءَ یک منگ نامہے کتگ ات کہ اودا یک مزنیں میوزیم یے جوڑ کنگ بیت۔

ءُُ بلوچستان ءِ ہزاراں سالانی تاریخ، دود ءُُ ربیدگ ءُُ راجی مڈّیانی پہازگ ءِ بندوبست بیت۔ منی حیال ءَ اگاں بلوچستان ءِ شش ہزار سال ءِ اے کہنیں ازباب ءُُ مڈی بلوچستان ءَ آرگ بہ بنت گڈا چریشاں پٹ ءُُ پولی کاراں گیشتر کمک رسیت۔بلوچستان دنیا ءِ کہنیں تریں دودماناں چہ یک دودمان یے ءُُ گُشنت کہ ایش ہفت تا نوہ سال کہن انت (بازیں پولکار ایشی ءَ را یازدہ ءُُ دوازدہ سال کہن لیکیت)۔

بلئے اے درگت ءَ اولی سائنسی کار فرانسیسی پولکاراں بندات کُت وہدے 1970ءَ آہاں مہرگڑھ ءِ کونڈگ ءُُ پٹگ ءَ رند بازیں کہنیں ازباب دست گپت۔فرانسیسی پولکارانی جہداں پد اے گپ دیما اَتک کہ موہن جوداڑو ءُُ ہڑپہ ءَ پیسر ہم مہرگڑھ ءِ دودمان است بوتگ۔ چد ءُُ ساری یک انگریز پولکار مارٹی مروہیلر ءَ سندھ دودمان ءِ باروا پولکاری کتگ ات ءُُ اے لیکہ دیما آؤرتگ ات کہ کساس سئے ہزار سال پیش سندھ ءَ دو مزنیں شہر موہن جوداڑو ءُُ ہڑپہ ءِ نام ءَ دو مزنیں شہرآباد بوتگ ءُُ ادا یک محکمیں راجمانے است بوتگ۔ بلئے وہدے کہ مہرگڑھ ءِ باروا معلوم بوت ءُُ ادا پولکاری کار بندات بوت انت۔

گڈا اے حقیقت دیما اَتک کہ مہرگڑھ چہ دنیا ءِ مستریں دودماناں یکے۔اے یک حقیقتے کہ دنیا ءِ گیشتر مستریں دودمانی(Civilizations) نگیج چہ کورانی سرشماں (River Valleys) بوتگ۔ چریشاں یکے قبلہی ایشیا ءَ دجلہ ءُُ فرات، دومی گوریچانی افریقہ ءَ نیل ءُُ سیمی زرباری ایشیا ءَ بلوچستان ءُُ سندھ ءِ دودمان کہ مہرگڑھ ءُُ موہن جوداڑو ءِ نام ءَ نام ءَ زانگ بنت۔

مہرگڑھ ءِ دپتر ایوک ءَ شش ہزار سالے نہ انت بلکن ءَ چد ءُُ گیشتر کہن انت چیا کہ باز مردم ہمے لیکیت کہ ادا ایوکا شش ہزار سال پیش دہقان کاری بوتگ ءُُ اے ہما وہد انت کہ انگت ءَ بنی آدم ءَ رزانانی ازباب کارمرز نہ کتگ۔ گڈا ایشی ءِ معنا ایش انت کہ شش ہزار سال ءَ پیش ہم ادا انسان بوتگ ، آہانی ٹولی ءُُ کٹم است بوتگ انت۔اے مردمانی زبان بوتگ ءُُ ہمے وڑا ادا لوگ ءُُ ماڑی بوتگ۔

فرانسیسی پولکاراں پد دگہ بازیں زانتکاراں پٹ ءُُ پول کتگ ۔ بلوچستان ءِ جندے زانتکار رضا بلوچ ، ایوب بلوچ ءُُ ڈاکٹر فاروق بلوچ ءَ ہم بازیں پٹ ءُُ پولی جہد کتگ ءُُ اے بابت ءَ بازیں چیز نبشتہی رنگ ءَ ہم دیما اتکگ انت۔ اے گپ انگت ءَ پہ بژن انت۔

کہ تنگیت ءَ بلوچ راج ءُُ آئی ءِ دودمان ءِ باروا چوشیں پولکاری کار نہ بوتگ کہ مردم پہر بہ بندیت ءُُ پدا اے پڑءَ بلوچ زانتکار ءُُ پولکار آرت ءِ تہا واد ءِ کساس ءَ انت بلے نوں وہدے کہ اے شش ہزاراں سالی گیش ازباب ءُُ رزان بلوچستان یونیورسٹی ءَ ایر کنگ بہ بنت ءُُ چریشاں دگہ بازیں پٹ ءُُ پولکاری کار کنگ بہ بیت گڈا دودمانانی باروا ءُُ خاص بلوچستان ءِ دودمان ءِ باروا مزنیں سرپدی دیما کئیت۔