|

وقتِ اشاعت :   August 4 – 2019

ہوت قبیلہ نہ ایوک ءَ مکرانءِ بلکیں کلیں بلوچستان ءِ یک مستریں قبیلہ ئے۔ایشیءِ بنزہ ءُُ کہنی ءِ شاہدی ءَ مکران ءُُ بلوچستان ءِ اے دگہ دمگاں دست کپتگیں دمباں چہ رست کنت۔اے ہما قبیلہ انت دپتر زانتاں ایشیءَ را وتی وتی دور ءُُ بارگ ءَ جتا جتا ناماں گوں نبشتہ کتگ چوکہ یوت یا یوتی،ارویتائی،زط،جاٹ یا جت ءُُ دگہ بازیں انچیں ناماں گوں راجدپتری کتاباں نبشتہی دروشم ءَ ما اے نام ءَ دیست کناں۔

چہ بندات ءَ بگر داں مرچی ءَ اے قبیلہ ءِ گیشتریں سیادی گوں مکرانءِ جاہ مننداں است بوتگ ءُُ اے قبیلہ ءَ داں بلاہیں مدتے ءَ اے ہند ءِ سرا ہاکمی کرتگ۔ہمے قبیلہ ءَ گوں اے دگہ قبیلہ آنی کمک ءَ بازیں دری ملکانی ارشکاری داشتگ انت آ تری یونانی لشکر بہ بیت،عرب لٹ ءُُ پل بہ بنت چہ کرناں اے قبیلہ وتی ہد بندانی رکینگ ءَ پیش پیش بوتگ۔

۰۵۵؁ ق م ءَ وہدے ہخامنشیاں میداں چہ ہاکمی پچ گپت ءُُ مادستان ءِ نام بدل کت ءُُ نوکیں ملکے ءِ بن ہشت ایر کت کہ آئیءَ ایران یا فارس ءِ نام دات۔اے وہد ءَ میدانی ہاکمی ءُُ اسر سک باز کم ترات،ءُُ میدانی یک بلاہیں بہرے یا وَ ایران ءِ ہوار بوت یاکہ بلوچستان ءِ اے دگہ دمگاں جاہ منند بوتاں۔ بنداتی دور ءَ ہخامنشی سردار دارا اول ءِ دور ءُُ باریگ ءَ ءُُ پدا یونانی ہاکمیءِ دور ءَ اے قبیلہ ءَ دگہ قبیلہ آنی گوما مکران ءِ ہدءُُ ابیلاں ہاکمی کت ءُُ ہما وہد ءَ کہ سکندر چہ مکران ءَ رودراتک ءَ چہ روبرکت ءَ روگ ءَ ات گڈاں اے قبیلہ ءَ میدانی گوما آئیءِ لشکر ءِ سرا ارش کت ءُُ سکندر ءِ لشکر سک باز تاوانی کت۔

ایشیءَ پد ہمے قبیلہ آنی اے ہند ءِ سرا ہاکمی بوتگ ءُُ سندہی(رائے ءُُ برہمن)آنی ارش ءُُ ہاکمی ء ِ وہداں ہم مکران ءِ ہد ءُُ ابیلاں ہمیشانی ہاکمی بوتگ۔انچو کہ عرب ارشانی وہد ءَ بازیں راجدپتری کتابانی تہا ہمے دوئیں قبیلہ آنی بابت ءَ بازیں چیزے نبشتہ کنگ بوتگ۔اد ءَ چہ کہ ہما بوجیگ کہ اموی ءِ دور ءَ مکران ءِ تیاب دپ ءَ لٹ ءُُ پل کنگ بوتان عرب دپتر زانت ایشیءِ ذمہ وار مید قبائل ءَ گشنت۔ایشانی بابت ءَ راجہ داہر ءَ یک برے گشتگ کہ اے آئیءِ ہدءُُ ابیل ءَ در انت۔ہما جاہ ءَ کہ راجدپتری کتابانی تہا بلوچ ءُُ سندہ ءِ بابت ءَ بیان انت آہود ءَ ہوت ءُُ مید قبیلہ آنی بابت ءَ ہم الم نبشتہ کنگ بوتگ گوں۔

یازدہمی ءُُ دوہازدہمی کرن ءِ بندات ءَ مکرانی ءِ روبرکتی گوریچانی ہنداں بزاں کیچ ءَ ہوت قبیلہ ءِ ہاکمی ءِ مہر ءُُ مہکمیں شاہدی ءُُ گواہی دست کپیت۔ابید چہ ایشیءَ ہما مہرانکی داستان کہ آئیءِ بابت ءَ ہمک مردم زانت ءُُ سرپد انت کہ آئیءَ را ”سسی ءُُ پنوں“ نام ءَ زانت۔اے داستان ءِ بابت ءَ کلاں ساری پنجاب ءِ یک صوفی شاعرے ”ہاشم شاہ“ ءَ بیان کتگ۔ہاشم شاہ ءَ وتی دراجیں کشیں لچہ ءِ تہا سسی ءَ را بہنبور بزاں سندہ ءُُ پنوں ءَ را کیچ مکران ءِ گشتگ۔ءُُ آئیءَ را کیچ ءِ ہاکم میر عالی ہوت (ہاشم آئیءَ جام عالی ہوت نبشتہ کنت) ءِ چک گشیت۔

ہاشم شاہ ءِ اے لچہ زوت اے دگہ ہلک ءُُ دمگاں نامدار بوت ءُُ ہمک مردم ءِ دپ ءَ ات۔اگاں ہاشم اے داستان ءِ وہد ءُُ باریگ ءِ بابت ءَ نبشتہ نہ کنت۔آئی ءَ رند برصغیر ءِ برزگیں صوفی شاعر شاہ عبدالطیف بہٹائی ءَ ہمے واکیا ءَ را وتی شعرانی تہا جاگہ دات ءُُ اے داستان ءَ را ابد مان کت۔شاہ عبدالطیف بہٹائی ءَ ہم میر عالی ہوت ءَ را جام ءِ پنام داتگ ات۔ایشیءِ تہا دگہ شک ءُُ اجلت ءِ ہچ گمان نیست پرچکہ سندہ ءَ چہ ازل ہاکمءُُ سردار ءِ نام ءِ دیم ءَ ”جام“ ءِ لبز کار بندگ بیت۔

اسلامی وہد ءُُ باریگ ءَ سندہی آنی پنام ”جام“ بوتگ انچو کہ بلوچستان ءِ ہاکمانی پنام”میر“ بوتگ۔شاہ لطیف ءُُ ہاشم ءَ کہ عالی ہوت ءَ را جام ءِ پنام داتگ ات ایشیءِ بزانت ہمیش انت کہ آ یک سردارے بوتگ۔پنوں،کیچ ءِ ہاکم ہالی ہو ت ءِ زہگ بوتگ بلئے ہاشم ءِ ڈول ءَ شاہ لطیف ءَ ہم اے داستان ءِ ماہ ءُُ سال لچہانی تہ ءَ بیان نہ کتگ۔ہاشم شاہ ءِ لچہ ءِ سرا شفیع عقیل ءَ پولکاری کتگ ءُُ ہمے آسر ءَ سر بوتگ کہ پنوں کیچ ءِ ہاکم ءِ زہگ بوتگ ءُُ کلاں کستریں ءُُ لاڈوکیں چک بوتگ آئیءَ۔

ابید چہ ایشیءَ سندہ ءِ پولکار پروفیسر ڈاکٹر بنی بخش ءَ ہم ہمے واکیا ءِ بابت ءَ بازیں پولکاری یے کتگ آئیءِ پولکاری اے ہاتر ءَ ہم ارزشت دار انت کہ آئی ءَ وتی پولکاریءِ تہا ماہ ءُُ سالانی بابت ءَ ہم نبشتہ کتگ،آئیءِ رد ءَ اے داستان کم ءُُ گیش دوہازدہمی کرن ءِ بوتگ۔ءُُ ہما روچ ءَ کہ سسی ءُُ پنوں بیران بنت آ ۷۶۱۱؁ ء بیت۔

بازیں عرب راجدپتر زانتاں منگول ارشانی وہد ءُُ باریگ ءَ مکران ءِ سرا ہوت قبیلہ آنی بابت ءَ بازیں چیزے نبشتہ کرتگ ءُُ ایشاناں ہوت،یاکہ الہوت نبشتہ کتگ ءُُ بازیں جاہاں زط یا الزط ءَ لبزہم کارمرز کتگ ءُُ اے نام بے گمان ءَ ہوت ءِ دروشم انت۔

نوکیں پولکاری ءِ رد ءَ اے گپ پدر بوتگ کہ ہوت قبیلہ یک مردمے ءِ پنام نہ بوتگ بلکیں یک سرجمیں قبیلہ یے ہاس کن تیاپدپی مکران ءُُ بیلہ ءِ کہنیں مردمانی یک کٹمے بوتگ کہ یونانی دور ءَ یونانیاں ایشاں یوتی،یااوریتائی نبشتہ کتگ ءُُ کہنیں فارسی آں ایشاناں مردان ِ مکران یاکہ کوچ ءُُ بلوچ نبشتہ کتگ۔

ہمیشاناں عرباں الہوت،الہوتی،زط،الزط ءُُ ایرانی فارسی آں ایشاناں جت ءُُ رو برکتی دپتر زانتان ایشاناں جٹ یا جاٹ ءِ نام داتگ۔ہندی مردماں ایشاناں جدگال یا جاموٹ ءِ نام داتگ۔ لبز جدگال کہ براہوئی زبان ءِ گشوک ایشاں جغدال گشنت بزاں ایشی ءِ مانا جتکی زبان ءَ گپ جنوک،ءُُ دومی لبز جاموٹ بے شک ءُُ گمان جام ہوت ءِ نام انت ءُُ ایشیءِ مانا انت ہوتانی سردار پرچکہ جام داں مرچی ءَ لسبیلہ ءِ ہندی ہاکم ءِ پنام انت۔(برجاہ)