بلوچیءَ قصہ ئےاست انت کہ یک روچے حرماگ ،گندیم ءُ برنج ءَدیوان ءَشرط بست۔
برنج ءَگوشت :’’من وتی واجہءَ دیم پہ منزل ءَ داں نیم راہ ءَ رسیناں‘‘
گندیم ءَ گوشت:’’ من وتی واجہ ءَ داں منزل ءَ سر کناں ‘‘۔
حرماگ ءَ گوشت: ’’من وتی واجہ ءَ منزلءَ بران ءُ وتی ہنکینءَ پدا کاراں‘‘
چرے قصہ ءَ پدرا بیت کہ بلوچءِ حرماگ ءُ ناہ ءِ بابتءَ ربیدگی سنچ چے بوتگ؟سائنس حرماگ ءِ بابتءَ بنی آدم ءَ مرچی شیوار کنت بلے بلوچ سداں سال ساری حرماگ ءِ نف ءُسوتاں آشنا بوتگ۔
گوش انت کہ حرماگ ءَ بیدء کیلشیم ءَ ایندگہ درائیں مادن ہوار انت ،نوں ادا بلوچ ءِ ربیدگی سنچ ءَ بچار کہ آئی ءَ مدام حرماگ گوں شیر ءَ وارتگ،اے وڑا کیلشیم ءِ کمّی شیر ءَ پورا کتگ

حرماگ ءِفائدگ پہ انسانی جان سلامتی ءَ سک باز اَنت۔ سائنس زانتانی رد ءَ اوں اِے گپ منّگ بوتگ کہ حرماگ ءِ فائبر مئے واستا باز فائدگ دار اَنت۔
اگاں مردمے روچے سے (۳)دانگ حرماگ بہ وارت گُڑا آئی ءِجان ءِ ذکت کیت ءُ آ چہ بازیں نادراہیاں رکّ اِت کنت ، ایشی ءَ چہ ابید دل جگر ءُ دماغ اوں توان مند بیت،ءُمردم زِرنگ ءُ ڈڈبیت۔
طبی زانتکارانی حساب ءَ حرماگ سُنت ء رسول اوں گُوشگ بیت ءُ ایشی ءِتاں 12 روچ ءَ ورگ ءَ جان سلامتی ءِ بازیں جیڑہاں چہ جان چُٹیت۔
حون ءِ کمی ءَ پورا کنت:
حرماگ وہد ءِ سر ا وردِن ءِ نہ رسگ ءَ چہ ورگ ءِ جاہ ءَ کارمرز کنگ بیت کہ آ وہد ءَ ہما ورگ ءِ ہما حاجت ءِ پورا کنت چوش کہ اے مئے جسم ءِ آئرن ءِ کَچّ ءَ اوں گیش کنت۔ آئرن ءِ گیشی جان ءِ حون ءِ کمی ءَ زوت پورا کنگ ءِ کمک ءَ کنت۔ادا اِے گپ زانگی اِنت کہ شکرین ءِ نادراہ ءَ حرماگ ورگ ءَ چہ پہریز کنگ المی اِنت۔ َ
میدہ ءِ حاترا:
اگاں کسے ءَ قبض ،گورسوچ،مَیدہ ءُ روتانی تکلیفی ئے بہ بیت، گُڑا آئی ءَ حرماگ الم ورگی اِنت پرچا کہ ایشی ءِ تہا مانیں ہما فائبر مَیدہ ءِ واست ءَ باز پائدگ مند اَنت۔
چہ درداں چُٹّگ:
حرماگ ءَ میگنیشیم مان اِنت،ایشی سوب ءَ چہ حارشت ءُ آلماسک نہ بیت ءُ جسم ءِ دردانی کم کنگ ءِ کار ءَ اوں کنت۔ بازیں پٹ ءُ پول ءَ چہ اِے گپ زانگ بوتگ کہ چہ حرماگ ءِ ورگ ءَ جان ءِ آلماسک ءِ کم بوئگ ءَ ہوار درد اوں ترٛہیت ۔
پہ لاپ پُرّیں زالبولاں :
چہ یک نوکیں پٹ ءُ پولے ءَ اِے زانگ بوتگ کہ ہما زالبول کہ چِلّگی ءِ سہتاں حرماگ بہ وارت، آئی ءَ چلگی ءِ درد ءُ زہگ ءِودی بوئگ ءَ انچوسکی نہ بیت۔
زانتکاراں %70 چِلّگی زالبولانی چارگ ءُ ٹپاسگ ءَ پد ہمے آسر دیم ءَ آؤرتگ کہ ہما زالبول کہ چِلّگ بوئگ ءَ سے چار ہپتگ پیش حرماگ ور اَنت آ پہ زہگءِ ودی کنگ ءَ باز جنجال ءُ تکلیف نہ بنت۔
حون ءِ تیز بوئگ ءُ دل ءِ جنگ :
انچوکہ گوٛشگ بوئگ ءَ اِنت کہ ایشی ءَ میگنیشیم مان اِنت، ایشی ءِ چہ سوب ءَ حون ءِ تیزی ءُ کمی وتی ہمک روچی حساب ءَ برجم (کنٹرول) بیت، ءُ حون تیزی ءُ کمی ءِ جیڑہ ءُ جنجال کم بنت ہمے وڑا حرماگ ءِ پوٹاشیم ءِ برکت ءَ دل توانا ءُ ڈڈ بیت ءُ دل ءِ بند بوئگ ءِگُنجائشت کم بوان بیت۔
حرماگ ءِ اے بابت ءَ امریکی ادارگے ءَ جوانیں پٹ ءُ پولے کُرتگ کہ American Journal Clinic of Nutriation ءَ شنگ اوں بوتگ۔
دماغی طاقت :
￴ہمے وڑ ءَ حرماگ ءِ وٹامن B6 ءِ برکت ءَ مئے سما کنگ ءُ دماغ ءِ کارانی رہبند جوانیں وڑے ءَ کار کن اَنت ءُ انسان شوقیں پیمے ءَ ہمک روچی کاراں کُرت کنت۔