واجہ شہداد چاه سری بندات ءَ بگر داں نوکیں نوبت ءَ یکشل ءَ بلوچی نبشتہ کارے ات،آ داں زند ءِ گڈی روچاں گوں بلوچی شاعری،نبشتانک،قصہ ءُ زیمر ءَ طرز کاری ءَ دلگوش ات۔ جہل ءَ واجہ شہداد چاہسری ءِ 2017 ءَ په ہفتگی ساچینک بلوچیءَ نبشتگیں نگدی نبشتانکے

فوٹو: فائل

بلوچی زبان ء نوکیں دور ءِ نبشتہ کار ، کواس، زانتکار، شاعرءُُ نوکیں شہ نبشتہ کارانی ہمک نبشتانک کہ وانگ بو گا انت گمان بیت کہ آ بلوچی ءِ چہرگ ءَ ہم نہ جنت۔ ابکئی گپ ایش انت کہ اے نبشتہ کار بلوچی زبان ءِ دیمروئی ءِ بابت ءَ وتی نبشتانکانی توسیپ ءَ نندانت گڑا پکول ءِ بلوچاں کوہ تل کن انت۔ نوک رودمیں شکر ورناہ وہدے نبشتہ ءَ بنا ء کن انت گڈا سر پر نبیت کہ پلیں بچ الم ءَ بلوچی نبشتہ کنگا انت۔ انچوش کہ اردو ءُُ انگریزی زبان ءَ کہ مئے گوشتانکءِ سر جوک داتگ ھمے وڑا مئے نبشتانکی زبان ہم ہوار دانگی ءَ چہ پلگارگ نبوگا انت۔ من بازیں نوکیں نوبت ءِ کانہ ئیں نبشتہ کارانی کتاب ءَ نبشتانک ءُُ شعر ونتگ انت، مَرتگ کہ زبان ءِ گار ءُُ گمسار کنگ ءِواستہ بلوچاں ءَ دگر ردکار پَکار نہ بیت ۔ ما وتی دست ءَ وت چم جک دئیگائیں۔ ما دگر ناشراں بائدیں ملامت مہ کنیں۔ پلیں نبشتہ کار ءُُ شاعراں دلگوش دار گی انت کہ بلوچی زبان کوہن ءُ قدیم ءَ وانگ ءُُ وانینگی زبانےنہ بوتگ بلے دگر ہمسر وک نوبتیں زبانانی گاجیل ہم نہ بوتگ۔ بلوچی دنیاءِ کوہنتریں زبانی گون ءَ رُستگ ءُُ وتی راج ءِ نیام ءَ وتی رہبند ءُ وڑا گوشگ بوتگ۔ اشی ءِ لبزانک اگاں وانگ ءُُ وانینگ نہ بوتگ بلے ترانانی رد ءَ سک آبات ءُ مہر کم بوتگ۔ اشیءِ شاعری، بتل،گشتن، چاپ ءُُ دوچاپ، گالوارءِ کار مرزی ہم چہ دِگر زبانی لبزکاریاں چہ گہتر ءُُ شر تر بوت کن انت بلے کندگتر ءُُ شِر تر نہ بیت۔
واجہ کریم دشتی ءَ گوں من یک نیادی ءَ گوشتگ اَت کہ” آبلوچی ءِ شعر ءُُ شاعری ءِ تہنا شست ءُُ سہ (63) نکہ ،شست ءُُ پنچ(65) چیھال ءُُ ترز زانت”۔ ابید چہ واجہ کریم دشتی ءَ واجہ بدل خان کہ اِیش وہدءِ زبان زانتی ءُُ زانتکاری ءَ متبر (معتبر) تریں شہ نبشتہ کاراں چہ یکے کہ منی حیال ءَ اولی بلوچی زبان ءُُ لبزانک ءِ داکتر انت،گوشگ ءَ اَت کہ یک جاپانی پولکارے ءِ کتابءَ چہ نود ءَ (90)گیش تہنا زھیروک ءِ وڑ ءُُ پیم نبشتہ انت۔بلوچی زبان ءِ لفظ ءُ ایندگہ بزانکی انبار ءُُ مڈی کہ بلوچی ءَ است انت دگہ ہچ زبان ءُُ راج ءِ گور ءَ نیست انت بلے ما مروچی ایش بلاہ ءُُ ٹوہیں زبان دگرانی پادیم ءَ چگل داتگ کہ لگتمال بہ بیت ءُُ مئے جندءِپسائندگ لہتیں وہد ءَ پد چہ اشی ءِ جند ءَ بیزار بنت ءُُ دگر زباناں گپ ءُُ تْران کنگ ءَ وتی واستہ پہر بند انت۔ اگاں لوٹ ئے گڈا من سندھ، پنجاب، گجران/ پارسی زبان ءِ نزیک ءِ گوران جہمندیں بلوچاں، ہندوستان، ءُُ عمانی بلوچاں چہ ابید زنجبار ءُُ بمباس (ممباسہ) بلوچانی نام ءَ گپت کنیں۔بازیں زبان دوستیں زبان زانت ءُُ نبشتہ کار ایش درگت ءَ ہم نیاد کتگ انت۔ اش حیلہ ءَ کن انت کہ چه دگر زبانانی لبزاں گوں بلوچی ءَ ہور ءُُ تہور کنگ ءَ زبان ءِ وانگ وشتر ءُُ آسانتر بیت۔ بلے ایش وڑیں نبشتہ کار وتی زبان ءِ حبر ءُُ لفظاں کار مرز کنگ ءَ چہ لج کن انت نکہ گڈا لفظ جند ءَ نه زانت ءُُ آیانی درگیجگ / پولگ ءَ وہد زوالی ئے لیکیت۔ ایش وڑا زبانزانتی پہ آئی ءَ مزنیں ءُُ گرانیں تاوان ءُُ جوکمے بوت کنت۔
اگاں ایش درگتءَ شاعری ءِگپ بکنئے گڈا آ حیلہ سازی بناء کن انت کہ غزل ءِ وزن ، قافیہ، ردیف ہمے وڑا بنت۔ واجہ راست گوشیت بلے کجام جاہ ءَ نبشتہ بوتگ کہ بلوچی ءَ ابید اردو ءَ کہ گپاںءُُ تراناں بلوچی شاعری ءَ مانمَچِن اِت گڈا شاعری نہ بیت۔ واجہیں شاعر ءَ ہما وزن ءِ گپ ءِ درگیجگ ءُُ گِچپنگ ءُُ نیچنگ سک توریت۔ اگاں اردو غزل ءِ کہ نیمگ ءُُ نیم سہت بہ کنت وتی شعرے بنشتہ بہ کنت گڈا وا شاعری ارزان بیت۔
دستونک من سر پد باں کہ پنجاہ شست (50,60) سال انت کہ بلوچی ءَ گون کپتگ گوں چد ءُُ پیش / ساری بلوچ شاعراں چون کتگ؟؟
ایش درگت ءَ سید ظہور شاہ ہاشمی ، سید ملنگ شاہ، کریم دشتیءَ کہ غزل ءُُ کوہنیں نوبت ءِ شاعراں بائدیں ما بچاریں کہ آہاں اردو ءُُ دگر زبان کجا دستونک ءَ کارمرز کتگ؟
چوناہ پہلی لوٹاں کہ یک ءُُ دو جاہ ءَ من لفظ غزل نبشتہ کتگ چہ دستونک ءَ پیش / ساری غزل ءُُ گال کارمرز بوتگ ۔ کسے چارگ لوٹیت منی حیال چہءَ سید ظہور شاہ ریفرنس لائیبریری ءَ ماہتاک اومان، ماہتاک بلوچی( عبدالواحد آزات جمالدینی ۔ کراچی) ءَ اندگر تاکاں بچاریت۔ چوناہا بلوچی زبان ءَ غزل کپ ،ونڈ ،بہر ءِ بابت ءَ کار مرز بیت بلئے بلوچی شعرانی نیام ءَ لہتیں بہر ءُُ بہرگ مان کہ آہاں بلوچی غزل گوشگ بوتگ انت ۔بلئے ارمان کہ پٹ ءُُ پول پہ مئے زبان ءَ پولکاراں گران اِنت۔ چیاکہ نان کہ گوں شو در کیت دست ءَ کئے سوچیت؟؟ ایشی ءِ مرادَ ہمیش انت کہ غزل بلوچی زبان ءِ ہم لفظے بلئے بازیں وڑے ءَ کارمرز بیت اِش الم نہ انت کہ آ چہ اردو نیکہ فارسی زبان ءَ زورگ بوتگ ۔اے درگت ءَ من برز ءَ نبشتہ کتگ ۔جرید واری پہکیں حبرے نہ انت بلئے تاں وہد ے بلوچی زبان پٹ ءُُ پول ءِ درگت ءَ پشت کپتگ چمشکہ ہما جریدیں تران کہ دگر زباناں وتی زبانانی واستہ کہ اڑ کتگ انت بلوچی زبان ءِ زانتکاراں پہ ہما آں کوار بستگ۔اداایش گپ ہم سرپد بوئگی انت کہ عربی ءَ بازیں لفظے بلوچی زبان ءَ چہ کرناں گوان ترتگ انت ءُُ چہ زمانگاں ہوار ءُُ توار انت بائد انت کہ آہاں ما ہماوڑا نبشتہ ءُُ کارمرز بکنیں انچو کہ عربی نام ءُُ ہمے وڑا نوکیں نوبت ءَ کہرب ءُُ و نوری ازباب انت ۔پرچاکہ اِیش ازباب دگر زبان ءُُ کاریگر ءُُ ملکان سازتگ ءُُ اڑ کتگ انت ہماہاں وتی زبان ءَ نام بستگ انت ہمے سوب انت ما ہرچی پشت کپتگیں راجیں نہ کواسیں زانندان ءُُ نیکہ وت ءَ نوکیں نوبت ءَ کارساز ءُُ ازباب ساز۔ بلوچی زبان ءِ گِری ءِ سوب منی حیال ءَ ہمیش انت کہ پلیں بلوچی زبان ءَ وانندہ ءُ نبشتہ کار بائد انت کہ پہ اشی ءَ بد مہ برنت کہ منی وڑیں نزانتکارے ءَ آہانی بابت ءَ چوشیں تران درشان کتگ پرچکہ منی مراد کسے ءِ دلگران ءُُ دل آزاری کنگ نہ انت ۔اے نبشتانک بزاں کسی ذات ءِ بابت ءَ ءُُ کسی نبشتانک ءُُ شعر ءِ یاکہ کتابے ءِ سرا ایراد ءُُ ایر جنی  نه اِنت ۔