آکہ انٹرنیٹ ءَ شپ روچ کارمرز کن اَنت شرّی ءَ سرپد اَنت کہ انٹرنیٹ ءَ مردماناں بازیں آسراتی ءُ ایمنی داتگ،چَہ گُمنامی ءَ نامداری داتگ، دیریں مردم اش نز یاورتگ انت ، سرجمیں دنیا ءِ مردم اش یکجاہ کُتگ انت ءُُ ھیالانی درشانی ءِ پاس ءُ وھد ءِے بے گْواز کُتگ اَنت، بلئے برے برے ھمے انٹرنیٹ مردم ءَ ہنچو نگیگ کنت کہ مردم پَھکا چَہ نیٹ ءَ دلپروش بیت۔
گُل خان ءَ دراجیں(پارسنگ) ءِ(بحرانی ) سرا ھم کار کُتگ بلے گیشترتجربگ کسان ءُُ درمیانائیں پارسنگ ءِ سرا کُتگ ۔ پہ درور :
دَر بہ کپیت آپتاب
’’گرند ‘‘ءِ پیش لبز ءَ تہ ءَ گُل خان نصیر گوشیت:
’’شائری اِلمے (علم ) نہ اِنت ، یک دادے ، یک آسے کہ آئی ءِ تریش چہ ازل ءَ یک دلے ءَ ماں ایر بیت ، ءُ بن گران ءَ رؤت ۔ بے شک اِلم آئیءِ زِراب ءَ گیشتر ءُُ آئی ءِ آس ءَ لمبوک تر کنتءُُ شائر ءَ اِے زانت ءَ دنت کہ آچے از لی داد ءَ چی کار بہ گریت ، ایشرا ءَ پہ کوم ءُُ وتن ، پہ زھمت کشیں مہلوک ءِ سیت ءُُ پائیدگ ءَ کارمرز بہ کنت یا مال دار ءُُ گھنیانی عیش ءُُ داب ءُُ شراب ءُُ کباب ءِ مجلسانی چاشنی ءَ ۔ ‘‘ (۳) (۱)
گوں دوزواھیں دل ءَ چوکہ دوستی گران اِنت
توامیں بیسہاں پروش اِت، نی باوری گران اِنت
مروچاں کسانیں شہراں اے ھم گندگ بئیگ ءَ انت کہ چہ آئی ایس پی ءَ لہتے کیبل آپریٹر ،انٹرنیٹ ءِ آسراتی ءَ پہ بہا زوراَنت ءُ رند ءَ وتی میتگ ءُ دمگ ءِ لوگاں چہ تار ءُ وائر ءِ وسیلہ ءَ بہر کن انت ۔ ایشی ءَ کیبل نیٹ گوشنت ۔ اے رنگ ءَ انٹرنیٹ ءِ ھرچ پہ لوگی کمپیوٹرکارمرزکنوکاں کمتر بیت ءُ چہ ایشاں نودربر ھم نپ چست کُت کن انت۔
چونائی ءَ پہ مالومداری یا معلومات ءِ مانگیجگ یا ان پُٹ کنگ ءَ بنیادی ڈیوائس یا آلہ ، ’’ کی بورڈ ‘‘ ءُ ’’ماؤس ‘‘ انت ءُُ ڈنّ ءَ درگیجگ ءِ کاربوج ’’ مونیٹر ‘‘ ءُ ’’ پرنٹر ‘‘ انت بلے چہ ایشاں ابید ھم بازیں آلہ اَست انت کہ آھانی تفصیل ءَ اے نبشتانک ءِ تہ ءَ من نہ روآں تاں کہ مئے سرھال چِیر مہ ترایت بلے آوانی ناماں الّم ءَ دَیگ لوٹاں کہ اگاں کدی ھم شمئے دیم ءَ اے نام کہ گرگ بہ بنت شما بہ زانئے کہ اے کاربوج چی انت۔
کمپیوٹر چہ یونانی زبان ءِ گال کمپیوٹ ءَ دراتکگ کہ ایشی ءِ بنداتی بزانت ھساب کنگ اِنت۔
کمپیوٹر یک انچیں مشین یا الیکٹرانک کاربوج یے (آلہ ) کہ ایشی ءِ تہ ءَ ھساب ءُ شمارءَ ابید ھررنگیں سرپدی (معلومات)مُچ کنگ بنت ءُ زلورت ءِ وھد ءَ اے سرپدی اسکرین یا کاگد ءِ سرءَ چاپ کنگ بنت۔