بانُک! من تئی حیر ءُ سلامتی ءِ نیک دعائی ءِ بدل ءَ گوشت کہ نبشتہ کناتے۔ منی دل ءَ بس ہمے اَتک، پرچا کہ وشّی بہ گنداتے یا غم مہ گنداتے اے دُرست نیکیں درشان اَنت، واہگ اَنت۔ وہدیکہ من اِش کُت کہ تو نہ گپّ جت کنے ءُ ناں وتی پاداں ترّ اِت کنے بلے تئی نبشتہی درشان چینچو محکم انت ایش من ءَ تئی کتاب ’’سوگات ‘‘ ءِ وانَگ ءَ سما بُوت۔ پمیشا من گوٛشاں تو گیشتر نبشتہ بہ کن، ہمیش تئی وشی ءُ غمی ءِ درشان انت۔

شیخ حمد رجانکاری داد یک میان اوستمانی رجانکاری دادے کہ چہ قطر سرکار ءِ نیمگءَ ماں دنیاءِ دگہ دگر زباناں چہ عربی زبانءَ رجانک کتگیں کتابانی رجانکاری ءِسرا دیگ بیت-

لہتیں سالءَ پیسر ،امریکہ ءِ صدر ڈونلڈ ٹرمپ (Donald trump) ءَ گوْستگیں گچین کاری (Elections) ءِوہد ءَ گوشتگ کہ “we make American great again”. ۔ چونائی ءَ اے گپ ءِ جند وت یک لاچاریءُ بےوسی ئے، آ تُری me too movement ءِشکل ءَ بہ بیت یا کہ civil rights movement بہ بنت، ٹرمپ (trump) یک بے سوبیں جھد ئے کنگا انت یا Trump امریکہ ءَ پدا گریٹ great کَنگ ءِ جُھد ءَ کَنگاانت بلے اے greatness چاگردءِ تہا entrenched انت ءُ اے بےوسی ئے۔ انچو کہ James Baldwin گوشیت من وتی جندءِ پٹ ءُ پول ءَ درآتک آں۔ اے بے وسی ءِ سوب امریکہ ءِ(internal) تہی جنجال انت،کیپیٹل ازم وت مان گیشتگ

بلوچی زبان ء نوکیں دور ءِ نبشتہ کار ، کواس، زانتکار، شاعرءُُ نوکیں شہ نبشتہ کارانی ہمک نبشتانک کہ وانگ بو گا انت گمان بیت کہ آ بلوچی ءِ چہرگ ءَ ہم نہ جنت۔ ابکئی گپ ایش انت کہ اے نبشتہ کار بلوچی زبان ءِ دیمروئی ءِ بابت ءَ وتی نبشتانکانی توسیپ ءَ نندانت گڑا پکول ءِ بلوچاں کوہ تل کن انت۔ نوک رودمیں شکر ورناہ وہدے نبشتہ ءَ بنا ء کن انت گڈا سر پر نبیت کہ پلیں بچ الم ءَ بلوچی نبشتہ کنگا انت۔

واجہ شہداد چاه سری بلوچی زبان ءِ بنداتی نبشتہ کاراں ہوار بوتگ۔آئی شعرءُ ردانک دوئیں نبشتہ کتگ۔آئی ءِ شعر شفیع بلوچ ،امام بخش مستانه صابر بلوچ، خلیل بلوچ ءُ نوکیں دور ءَ راشد سبز ءُ سلیم امین ءَ گوشتگ انت۔

شہید وت شر انت۔ شہمیر ءِ معنا شہید نه اِنت. شہمیر ءِ معنا میرانی شاه، میرانی بادشاه بزاں مزنیں میر. انچو گندئے شہپریگ(شه پری) ءِ معنا مزنیں پری یا پریگانی شاہ۔ شاہ ءِ معنا بادشاہ۔ شہمیر ءِ معنا میرانی مستر یا مزنیں میر۔

بلوچیءَ قصہ ئےاست انت کہ یک روچے حرماگ ،گندیم ءُ برنج ءَدیوان ءَشرط بست۔

مروچاں ما یک چیزے گندگ ءَ ￴ایں کہ بازیں مردم لبزانی بدل کنگ ءَ ￴نوکیں اصطلاح انچیں بے سر ءُ ￶بُنیں جوڑ کنگ ءَ ￴سک تکانسر اَنت، اے گپ ءَ ￴ھچ شک نیست کہ گالسازی دنیا ءِ ￵کلیں زباناں ھست، مارا ھم گالسازی لوٹ اِیت بلے ھما گالسازی کہ آئی ءَ ￴ادارھے بکنت ءُ ￶رواج بدنت، ھریکے پہ دیم اگاں گالسازی بندات بکنت گڑا ایش اِنت کہ کس سرپد نہ بیت کَے چے گْوشگ ءَ ￴اِنت۔

نیشنل ازم(راجدوستی) ءِبندات چہ یونان ءِ شہر ایتهنز ءَ بیت، بنی آدم ءِ بُندپتر ءَ ما اولی رند ءَ گِندیں کہ دو ملک (Sparta/Athens)وت ما وت ءَ جنگ کن ات۔ ایتهنز ءُ اسپارٹا آ وہد ءَ مستریں طاقت بوتگ اَنت بلے زانشتی پڑ ءَ ایهتنز، ءُ جنگی پڑ ءَ اسپارٹا گیش بوتگ۔ آ زمانگ ءَ طاقت علم ءُ زانت ءِ نہ بوتگ بلکیں زحم ءِبوتگ۔ ایتهنز ءُ اسپارٹا ءِ جنگی تاریخ Thucydides ءِ کتاب Peloponnesian war ءِ تہا گندگ بیت کہ اودا درستیں ایتهنز ءِ مردم جنگ ءَ بہر زور انت۔ ایتنز ءِ تہا virtue plus knowledge ءَ سک باز ارزشت بوتگ۔ اِشانی رکّینگ ایتهنز ءِ علمی زمہ واری بوتگ۔اسپارٹا ءِ تہا ہمک زہگ ءَ را جنگی هیلکاری(Militiary Training) دیگ بوتگ تاکہ آ اسپارٹا ءَ را چه ڈنّی طاقتاں بہ رکّینیت۔ چی ایشاں دو جتائیں دود (Culture) گندگ بیت ءُ اے دودانی رکینگ ءِ حاترا سے جنگ بوتگ، اگاں ما nationalism theory ءَ بہ چاریں گڈا اے لیکہ شرّیں وڑے ءَ پہمگ بیت کہ Nationalism is above all a sense of togetherness.