اگاں ما پیشگْمان بکنیں کہ اسٹیٹ آف نیچر اگاں واقعی بوتگ گڑا اْود ءَ مارا راجمانی فکر social thought ءِ ہچ وڑیں امکان نہ رسیت۔ راجمانی فکر مائٹ اِز رائٹ (might is right)ءِ تہا بوت نہ کنت کہ اْود ءَ ہر یکے ءِ مقصد زندگ بوہگ اِنت۔ بلکیں زندگ بوہگ آئی ءِ آزاتی ءِ گیشی maximization of freedom اِنت۔
جیڑہ اِیش اِنت کہ مہلوک اے بین موضوعی سیاست ءِ تہا یکرَنگی یے گندیت۔ نی سیاست ءِ اے زاہریں گواچن مہلوک ءِ سرا منحصر بیت۔ چہ اے وڑی ءَ اِستاناں اے فائدہ رسیت کہ اگاں ایشانی سیاست ءِ تہا جنجالے بہ بیت، آ ایشی ءَ وتی بیسوبی نہ گْشاں بلکیں ایشی ءَ مہلوک ءِ فیصلہ ءِ نام ءَ دینت۔چہ ایشی ءَ اے جنگ ءِ نوعیت ءَ بدل کن اَنت۔ چہ اے مْچی اِیں ناچاکی توجیل ءِ راہ قومی آزاتی ءِ نام ءَ دست جَنَگ بیت۔
ڈرامہ یونانی زبان ءِ لبز ڈراو ءَ چہ دراتکگ ۔اشی ءِ بزانت چیزے کنگ ءُُ پیش دارگ انت دگنیا ءِ سنسکرت ءَ پد یونا ءِ کسمانک دیم ءَ اتکگ ۔
ڈاکٹر بیزن بلوچ بند رءَ بلوچی رجانک ءَ نام کپتگ ۔سچکان،درآمد ،ایون ایلیچ ءِ مرگ ،سدہارتھ ءُُ کلات ڈاکٹر بیزن ءَ چہ انگریزی ءَ رجانک کتگ انت ۔سچکان ڈاکٹر بیزن ءِ اولی رجانک کتگیں کتاب انت کہ آئی ءِ وانگ ءَ مردم ءَ سما بیت کہ ڈاکٹر رجانک ءِ ازم ءَ جوانی ءَ سرپد انت اگاں اے بابت ءَ آ ناں پنت ءُ شون کنت ءُُ ننکہ واز ءُُ بسیت بلئے آئی ءِ ازمی پہنات آئی ءِ رجانکانی وانگ ءَ پد گش انت ءُُ وانوک ءِ دیم ءَ درا بنت ۔
اے پُرّیں دہ (۱۰) سال انت کہ مکران ءَ ہوراں ترمپے نہ گورتگ ۔مکران ءِ بابت ءَ پیش ءَ عالمی ادارگاں اے پیش گشی کتگ کہ اے دمگاں مزن سندیں ڈکال کیت کہ اے دمگ ءِ مردماں پہ لڈ ءُُ بار ءَ مجبور کنت بلئے اے پیش گشی انچو زوت ءِ نہ بوتگ انت اے وہدءَ اگاں مکران ءِ موسمی جاور چارگ بہ بنت گڈا گمان بیت کہ اگاں اے دمگ ءَ موسماں8 وت ءَ انچو داشت گڈا آوکیں دہ سالاں مکران ءُُ اے دمگ ءَ مردم نگواہ ایت۔
ساچینک ءِ گوستگیں دوشونگالاں بلوچستان ءَ گچینی کوئٹہ ءَ کتاب جاہانی نگیگیں جاورانی بابت ءَ نبشتہ کنگ بوتگ ءُُ چدو پیسر بلوچستان ءِ وانندگیں مردمانی یک ڈلے ءَ گوں دود ءُُ ربیدگ ءِ سیکریٹری ءَ گندونند ءُُ کرتگ ات ءُُ آئی ءَ را بلوچستان ءَ ہوار کوئٹہ شہر ءَ کتاب جاہانی جاور حالانی بابت ءَ سہی ءُُ سرپد کتگ ات ۔
اے وہدءَ بلوچستان ءَ ہرچ راجکاری چست ءُُ ایرے کہ بوہگ ءَ انت ایشی ءَ را راجکاری زانتکار گوں سینٹ ءِ گچین کاریاں پرلچینگان انت بلئے بازیں راجکار ءُُ راجکاری ٹپاس کنوک پمشکہ ترسگ ءَ انت کہ اکتوبر ءِ ماہ ءَ اے پیش گشی بوہگ ءَ ات کہ یکم جنوری پہ پرے حکومت ءَ نئیت۔
اے داددنیا ءِ مستریں داد پہمگ بیت۔’’ نوبل داد‘‘ ءِ سروگ ’’ الفریڈ نوبل ‘‘ سویڈ ن ءِ کیمیا داد ،انجینر ،فوجی ءُُ جنگی ازباب جوڑ کنوک لیکگ بیت ۔الفریڈ گانوئیل نوبل ءُُ اندر پتے اہیلسل نوبل ءِ سیمی زہگ انت کہ ۲۱ اکتوبر ۱۸۳۳ ءَ ماں ’’ اسٹاک ہوم‘‘ ءَ ودی بوتگ کہ ماں سویڈ ن ءَ انت ۔
سنگتان من چہ شمئے دیوان موکل لوٹاں من لوگ ءَ روگ آں۔علی جان مرچاں سک اشتاپ کنئے زانا ں مئے نشار ءَ تئی شپ ءِ دیریں نندگ ءَ پابندی جتگ۔نہ نثار جان منی پل باندا سہب ءَ مہلہ مناکارگس ءَ رواگی انت پرچاکہ باند ا ٹیسٹ ءَ سوب مند بوتگیں مردمانی انٹرویو گرگی انت۔
یک دو وٹس اپ گروپ است کہ باز براں سکیں وشیں ویڈیو ءُُ وش وشیں حبر ءُُ حال شنگ کن اَنت دانکہ منی ڈولیں کم بزانتے چہ دنیا ءِ جاوراں سہی ءُُ سرپد بہ بیت کہ دنیا ءَ چے بوہگ ءَ اِنت ۔