بلوچی شاعری ءِ بندات: بلوچی روایتانی مطابق ءَ بلوچی شاعری بندات شہ 1450 بوتگ۔بلوچی زبان نوشتگ 1840 ءَ رند بلوچستان ءِ سرا انگریزانی قبضہ ءِ رند بوتگ کہ انگریزاں وتی مراد و مقصدانی واستہ بلوچی نبشتہ و وانگ ء ِ نیمگء ِدلگوش گور داتاے ردءَ 1874ءَ گلیڈ سٹون ءَ بلوچی “ہینڈ بک ” 1875 ہنوزامءَ “بلوچی نامہ ” رد و بند دات۔پدا 1877 تہا رچرڑ برٹن ءَ وتی “سفر نامہ سندھ “نوشتانک ءِ تہا سے بلوچی شعر مان کت۔

بلوچستان ءِ یونیورسٹی ءِ ہما کہ جیڑہ اِنت مروچی ایشی ءَ ماہ یے سرجم بوئگ ءَ انت بلئے تنی وہدے چہ حکومت ءِ نیمگ ءَ جوانیں گامگیجے زورگ نہ بوتگ۔پمشکا زارشانی نندانک ءُُ روانک در کنگ بوتگ ءُُ بوئگ اَنت۔قبائلی دمگے ءِ چنائی ءَ درائیں معالہ سک نازرک اَنت بلئے آ جیڑہ کہ گوں جنین آدمے ءَ بندوک بہ بیت آسک باز ترند بیت پرچکہ بلوچ دپتر ءَ چشیں سداں وئیل بوتگ اَنت کہ آوانی پشدر جنین آدم بوتگ اَنت بارین چنچو جنگ ءُُ جدلانی پشدر ہمے جنین آدم بوتگ اَنت بلوچ راج ءَ جنین آدم آوانی غیرت اِنت آوانی ننگ ءِ بہرے،ءُُ ایشی ءِ پہازی ءِ ہمک بلوچءَ سوگند وارتگ۔

بلوچی گدار ءِ نبشتہ کنگ ءِ رواج 1960 ءَ بناہ بوتگ۔ اے جہت ءَ حاجی فقیر محمد عنبر ءَ وتی اولی ناول”نل ءِ توار“ نبشتہ کت۔ بلوچی اکیڈمی ءَ را پہ چھاپ ءَ دات ءُُ بلوچی اکیڈمی ءَ اولی وار شنگ نہ کت دومی وار ءَ چھاپ کت۔ اولی ناول سید ظہور شاہ ءَ ”نازک“ ءِ نام ءَ شنگ کتگ ات۔

لبزانک ء ِ گشاد گیر ی ءِ چہ مراد اش انتک ہ لبزانک ءِ درائیں پڑانی سرا نبشتہ کنگ بزاں لبزانک ءِ درائیں پڑاں بورتاچی کنگ شاعری،آزمانک،گدار، کسمانک سرگوست ءُُ اے دگہ درائیں پڑاں نبشتہ کنگ بلئے پدا زانگ لوٹیت کہ گشادی کنگ ءِ مول ءُُ مراد ایوک ءَ اے نہ انت کہ ایشانی سرا نبشتہ کنگ بیت بلکیں جوانی ءَ گوں ایشانی سرا نبشتہ کنگ اِنت۔

بلوچی کلاسیکل شاعری ءَ بچار ئے گڈاں زانگ بیت کہ بلوچی لبزانک ءَ را یک جوانیں شعرے دپترے بوتگ بلئے انوگیں شاعری کہ بوہگ ءَ انت اے بلوچی روایتانی خلاف انت۔ خلاف ءِ لبز چمیشامن استعمال کرتگ کہ چیزے شاعر است انت کہ آ اردو ءِ نقالی ءَ کنگ ءَ اَنت ءُُ وتارا بلوچی ءِ بلائیں شاعر گوشگ ءَ انت بلئے راستی اے بلوچی شاعر نہ اَنت بلکیں اردو ءِ ترجمہ نگار اَنت۔اے شاعر کہ انچیں تشبیہ ءُُ انچیں استعارہ استعمال کنگ ءَ انت اے بلوچی حساب ءُُ کتاب ءَ چہ در اَنت۔

بٹاں حیرانی ءَ کواک کواک کت کہ شتنتگیں چزے بال انت بلئے ماہیگ نہ گپت۔ شاہیناں بال کت آئی نزیک ءَ اتک انت بلئے پدا دور شت انت۔ پرسیوس زر ءِ سرا بال کنان ءَ دان ہموداں شت کہ زمین بنا بوت۔ تچکیں وشیں زمیں۔

حال انت کہ ملک ءِ سرکار پہ شنگکاری ءُُ احوالکاری ادارہاں انچیں عدالت جوڑ کنگ ءَ انت کہ اُودا کسے ناشریں حبر شنگ بہ کنت یا ملک ءِ خاصیں ادارہانی باروا بدگمانیں حال مردماں سر بہ کنت گڈا پرائی ءَ سزا ءُُ جزا لاگو بیت۔ بانک فردوس عاشق اعوان ءِ گوشگ وَ ہمیش انت کہ چرے کورٹ ءُُ عدالتاں احوالکاری ءُُ احوالکاراناں ”قانون ءِ دائرہ“ ءَ آرگ بیت بلے آئی ءَ اے گپ شموشتگ کہ نہ اے اولی سرکار انت کہ اے وڑیں گامگیج زورگ ءَ انت ءُُ نہ اے وڑیں عدالت ءُُ قانون نوکیں چیز انت۔