گش انت کہ ہر انسانے وتی اعمالانی برورد ءَ گندیت ۔ہروڑ کہ آئی عمل ءُُ نیت بنت ہما وڑ آئی اوست ،ہیل ءُُ عادت خیردلانی رازاں حدا زانت ءُُ ہر دل ءِ وتی ھدا بند بلئے کدی کدی چو ہم بیت کہ یک جوانیں انسان ءِ زند پہ بدحالی گوزیت ءُُ یک بدیں مردمے ءِ پہ آسراتی آسودگی ءُُ دل ءِ تب ءَ ۔۔۔’’آ‘‘ وتی نہہ براس ءُُ گہارانی تہا چارمی ات یک گربیں حانوادیے تہا ودی بوت ءُُ کسانی ءِ بادشاہی گونگیں روچاں گوازیناں وہدے پنچ سال ءِ زمبر ءَ رست تہ آئی ءَ را دربر جاہ ءَ برگ ءُُ داخل کنگ بوتگ ۔
فروری ءِ گپ انت من چو مدامی ڈول ءَ چہ واب ءَ پاد اتکاں موبائل پچ کت تہ یکپارگی درزنے وٹس ایپ ءِ میسج ایر ات میسجاں سئیل کناں ءُُ سار باں کہ لالا صدیق بلوچ ءَ چہ اے دنیا ءَ سپر کتگ ءُُ پہ وتی جارے سہب تامور کت ’’ حدا آئی ءَ باگیں بہشت ءَ جاگہ بدنت‘‘ یک برے منا باور نہ بوت بلئے زوت دل ایکیم بوتاں کہ اے پوسٹ لالا صدیق ءِ نگاہ انگت ماں میسجاں انتاں کہ چم لالا صدیق ءِ زہگ عارف بلوچ ءَ شئیر کتگ ات برات اکبر جنگہیان روان داتگیں دلپدردیں کلوہ ءَ کپتنت کہ چونپتے ماں سرا کپت ۔
ماڈرنزم ءِ بنیادی مقدمہ ’علم ءِ بُنزہ‘(بزاں اپسٹمولوجی) چی اِنت ءِ سوال ءِ پسو کَنَگ اِنت۔ اے نبشتانک ءِ تہا ما ہربرٹ اسپنسر ءِ راجمانی فلسفہ ءِ زانگ ءِ جُہد کنیں۔ اول سرا مارا اے زانگی اِیں کہ اسپنسر یک ماڈرن فلاسفرے۔ ماڈرن ءِ لَبز ءَ گوں ما اے ہم زانت کنیں کہ ایشی ءَ اول سرا اپسٹمولوجی گِیشّنَگی اِنت۔ بَلئے ما اپسٹمولوجی ءِ سوال ءَ ہما وہد ءَ زانت کنیں ، وہدے ما وتی نیچر آف اسٹڈی ءَ بہ گِیشّینیں۔
تمپ ڈسٹرکٹ کہ نامینگ بوتگ اے ضلع کیچ ءِ دو مزنیں تحصیل ،تحصیل دشت ءُُ تحصیل تمپ ءَ ہوار کنگ ءُُ جوڑ کنگ بوتگ ۔راستیں گپ ایش انت کہ کیچ ءِ اے دوئیں تحصیل یک یک ءَ گوریچانی بلوچستان ءِ دوضلعانی کچ ءُُ کیاس ءَ بنت پمشکہ بائدیں اے دوئیں تحصیل جتا جتا ڈسٹرکٹ کنگ بوتین انت بلئے شاہو کہ شاہو یے بوت انت ماہو پساں نہ بوت۔اے ہم اللہ شگر انت ءُُ واجکارانی منت کہ اےء دوئیں تحصیلاں یکجاہ کنگ بوتگ ڈسٹرکٹ جوڑ کنگ بوتگ ۔
آئی ءَ اے زرت ءُُ یک ششمے پیتی یے ءَ کت ۔اے پیتی گوں سانکلاں پتات ۔ شت وتی باگ ءَ کنڈے جت ۔ہمے پیتی کنڈ ءَ کت ءُُ باردات ءُُ یک بلائیں سنگے لیٹ دیان کت ءُُ آئی ءِ سرا ایر کت ۔
دنیا ءَ کہ مروچی انچو دیمروئی کتگ ایشی ءِ سوب ایوک ءَ سائنس ءُُ ٹیکنالوجی اِنت سائنسی وتی جوڑ کتگیں چیزاں چہ وت زانگ بیت کہ آئی ءَ چنچو دیمروئی کتگ ۔
برٹرنڈررسل ءِ رِد ءَ انسان وہدے دنیا ءِ راجدپتر ءِ یک کسانیں بہرے ءَ ہم شریں وڑے ءَ سرپد بہ بیت۔گڑا اے عمل‘ یک رِدیں رہبندے (جوڑ بیت) کہ ہمیشی ءِ بنیاد ءَ ما دنیا ءِ گوستگیں روچ ءْ آؤکیں ساعتاں بست کنیں‘ کہ پْشت ءَ چونائی ءَ چی بوتگ ءْ دیما چی بیت۔ اے وڑ پمیشکا ممکن اِنت کہ‘ پہ دنیا ءِ راجدپتر ءِ بندگ ءَ ہما مقامانی واقعہ یکجاہ کنگی اَنت کہ اے انسان ءِ دسترس ءَ الکاپ ءَ ہست اَنت۔ اے واقعہ محدود اَنت۔
گوستگیں بازیں روچاں ماگوں وتی اوتاگانی (کالم) کمک ءَ حکومت ءَ را لس مہلوک ءِ جیڑہاں گوں دلگوش گور کنائینگ ءَ اَنت ۔اے مئے راجی ذمہ واری اِنت کہ ما مدام چاگردی جیڑہاں چہ حکومتی سروکاں سرپدی بدئینت ۔ مروچی ہما جیڑہ کہ لہتیں روچ اِنت گندگ ءَ پیداک اِنت ءُُ ما وتی ہمے اوتاگاں ایشی ءِ بابت ءَ تران کنان اَنت آ اِنت ورد ءُُ وردنی ساماناں ملاوٹ ءُُ دونمبریں چیزانی بہر ءُُ بانگ کنگ اِنت ۔
واجہ صدیق بلوچ سیاسی جہد ءِ ہما دومی اوبادگ ءِ مردم اَت کہ آئی ءِ سیادی برٹش آزادی کہ آئی ءِ کماشی محمد حسین عنقا ،یوسف عزیز مگسی ،میر عبدالعزیز کرد ءَ گوں ایندگہ سنگتاں کرتگ ات۔
واجہ صدیق بلوچ ءِ نام وَ من ساری ءَ اِش کتگ ات بلئے گوں آئی ءَ دیم پہ دیما ءَ نیاد ءُُ دیوان نہ بوتگ اَت ،اولی رند ءَ منی گوں واجہ صدیق بلوچ ءَ گوں بلوچی اکیڈمی کوئٹہ ءَ نیاد بوتگ اَت ،واجہ ءِ دیم ءِ نور ءُُ وش اخلاقی ہمودا پدر بوت کہ آ چتوروش گفتاریں مردمے ۔