|

وقتِ اشاعت :   February 5 – 2017

کتاب ءِ نام بلوچی لیکوڑ نبشتہ کار غوث بہار چاپ کار رئیسی چاپ ءُُ شنگ سال ۲۰۱۶ نہاد ۳۵۰ بلوچی زبان ءَ بازیں کتابے پہ زبان ءُُ نبشتہ رہبند ءِ راست کنگ ءَ رد ءُُ بند دئیگ بوتگ ،بلئے باز کم چہ وتی جند ءِ تجزیہ ءُُ پولکاری ءَ نبشتہ بوتگ ۔اے رد ءَ بنداتی کارے واجہ سید ہاشمی ءَ کتگ بلئے آئی ءَ رند چشیں کارے چماں نہ گوستگ کہ زبان ءُُ آئیءِ نبشتہ ءِ تچک ءَ دیم ءَ بئیت انت ۔بلئے واجہ غوث بہار ءَ اے تک ءَ یک جہد ے دیم ءَ آورتگ کہ ستا کرزیت ۔ اے کتاب واجہ ءَ چہ وتی تجزیہ ہساب ءَ نبشتگ، اے سرجم ءَ ۳۸۴ تاکدیم ءَ نبشتگیں کتابے ءُُ ایشیءِ سرجم ءَ ۲۵ در اَنت ۔ہمک بہر وتی تہا یک سرجمیں کتابے بوت کنت بلئے واجہ بہار ءَ چندے تاکاں ہمے بنگپ کماتگ انت کہ واجہ ءِ ازم ءِ مستریں چیدگ انت ۔ کتاب ءِ بنگپانی تہا زبان ءُُ ماتی زبان ،راجی زبان ،زبان دوستی، بلوچی زبان ماں رومن لیک وڑ ءَ ،بلوچی نبشتگ ءَ دری گالانی کارمرزی، بلوچی زبان ءُُ اربی نام ڈولیں دگہ بازین بنگپے اے کتاب ءَ ہوار کنگ بوتگ ۔واجہ غوث بہار چشکہ بلوچی زبان ءِ یک نامداریں ،لبزانت ، ءُُ آزمانک نویسے ءِ جہت ءَ زانگ بیت۔اے کتاب چد ءُُ ساری اولی برا ایشی ءِ اولی بہر(جلد) بلوچی اکیڈمی کوئٹہ ءَ چاپ بوتگ ءُُ اے ہمے کتاب ءِ دومی بہر ( جلد) انت ءُُ اے بہر ءَ بازیں نوکیں بنگپ ہوار کنگ بوتگ انت ۔ چشکہ کتاب راست انت کہ نوکیں سال ءَ چاپ بوتگ بلئے کتاب ءِ درائیں بنگپ ہما پیش ءِ بنگپ انت کہ چد ءُُ ساری نبشتہ کنگ بوتگ انت ۔کتاب ءِ وانگ ءَ رند چشیں ھاسیں بنگپے گندگ نہ بیت کہ گشگ بہ بیت نوک انت ،آں ہما ٹپانی آزگ کنگ ءِ گپ بوت کنت ۔پرچکہ واجہ ءَ لہتیں انچیں ٹپ آزگ کتگ کہ آ درمان ءُُ دارو بوتگ انت چشکہ بلوچی زبان ءِ گوں کردی ،پہلوی،فارسی،انگریزی ءِ نیام ءَ سیادی کہ چد ءُُ ساری اے بنگپاں سک باز نبشتہ کنگ بوتگ ءُُ واجہ صبا ءِ کتاب بلوچی زبان ءِ آکبت ایشیءِ مستریں درور انت ۔ابید چہ ایشیءَ واجہ غوث بہار ءَ ( بقول ہمائی، گوس بھار) ہما نام کہ بلوچی زبان ءَ عربی یے است انت آ بلوچی زبان ءِ آباں گوں نبشتہ کنگ بہ بنت تری آ بے بندر ،بے تام ،بے براہ ءُُ بے مانا بہ بنت بلئے بہار ءِ گشگ ہمیش انت کہ آ بلوچی ءَ رجینگ بہ بنت ۔واجہ ءِ اے لیکہ ءِ ایوک ءَ یک سوڈگے بوت کنت اگاں بہار پہک دلی ءَ زبان ءَ ذگر کنگ لوٹیت گڈاں بلوچی ءِ استیں نامانی پگر ءَ یل بہ کنت ءُُ ہمے واز ءَ وتی قوم ءُُ راج ءَ را بہ کنت کہ چد ءُُ رند کس دری زباناں چوکہ اردو،فارسی ءُُ عربی ءِ نامگال پہ چیزاں ءُُ پہ وتی چکاں کارمرز مہ کن انت ۔ اے ڈول ءَ لہتیں سالاں درائیں نام بلوچی ءِ ذگریں آب ءُُ لبزاں گوں بلوچی ءَ کائینت۔بلئے آ گشیت چو بوت نہ کنت، اے تک بائد واجہ بہار ءِ ڈولیں کواسے چشیں گپ مہ جنت ۔آئیءَ بازیں جاگہ ءَ واجہ سید ہاشمی ءُُ آئیءِ کتاب ءِ درور داتگ انت بلئے بلکیں واجہ چہ اے گپ ءَ بے ھال انت کہ واجہ سیدہاشمی کہ آئیءِ سرجمیں نام سید ظہور شاہ ہاشمی اِنت ،ہمے عربی ءِ درکنگ ءُُ مان کنگءِ ترس ءَ واجہ ءَ بہہ وتی نام وتی ہچ کتاب ءَ نیارتگ بلکیں درائیں نبشتگیں کتاب ءُُ تاکاں آئیءِ نام ایوک ءَ سید ہاشمی انت کہ بلوچی ءِ ذگریں آباں گوں نبشتہ بیت ۔اگاں غوث بہار وتی نام ’’ گوس بھار‘‘ کنگ ءُُ بلوچی ذگر کنگی انت گڈاں چو سید ءِ ڈول ءَ عربی نام بزاں’’ غوث‘‘ ءَ در بہ کنت ءُُ ایوک ءَ ’’بہار ‘‘ بروز ایت کہ بلوچی انت ۔بلئے اے دگہ ناماں بِل ایت کہ پہ براہ انت ۔چشکہ بلوچی ءِ مستریں شائر ءُُ کواس ملا فاضل ، ءِ نام ءَ اگاں ’’پازل‘‘ نبشتہ کنگ بہ بیت داں آئیءِ فاضلی گار بیت پرچکہ لبز بے مانا نہ انت ،ءُُ ڈول کنگ ءَ چہ ہما لبز ءِ مانا ئے جند گار بیت نوں لبز غوث انت آئیءَ را عربی ءَ مانا ئے است بلئے اگاں اے ’’ گوس‘‘ نبشتہ کنگ بہ بیت داں آئی ءَ مانا نہ بلوچی ءَ است نئے عربی ۔۔۔۔۔دگہ گپاں واجہ ءِ کتاب ءِ وانگ ءَ وانوک جوان ترسرپد بیت ۔ دومی اے کتاب ءِ مستریں ردی چیزے انچیں گالبندانی گیشی انت کہ پیش ءَ است بوتگ ءُُ رواج گپتگ انت آہانی بدل کنگ منی دل ءَ زبان ءِ دیمروئی نہ انت بلکیں پد منتگ کنگ انت آ نوکیں گالبند یک ءُُ دو نہ انت کہ سرگوز کنگ بہ بیت بلکیں سرجمیں کتاب چشیں گالبند ءَ چکار انت چشکہ نظریہ ءِ ھاتر ءَ بلوچ زبانزانت ءُُ کواساں لیکہ ءِ گالبند جوڑ کتگ کہ نوں رواج گپتگ آئیءِ جاہ ءَ ’’دیدانک ‘‘ ءِ کارمرز کنگ رد انت ہمے ڈول ءَ پہ ذریعہ ءَ لبز توجیل است انت بلئے بہار ءَ پہ ایشیءَ رااوں نوکیں گالے بزاں پارست جوڑ کتگ ہمے ڈول ءَ پہ فٹ نوٹ ءَ آئیءَ پادینک ءِ لبز آرتگ کہ پادینک ساری ءَ چہ بلوچی یک سہتے ،آئیءِ مانا کجا ءُُ فٹ نوٹ ءِ مانا کج ءَ بلئے گشنت کہ ’’زور ءَ سرا راہ انت ‘‘۔دگہ گیشیں گپ نہ کناں بلئے گڈی ءَ اے الم گشگ لوٹاں کہ واجہ ءَ وتی پیشگال ءَ نبشتگ کہ دگہ یک انچیں کتابے انگت نبشتہ کنگ ءِ چن ءُُ لانچ بوھگ ءَ انت ،گشگ ہمیش انت کہ اگاں آ کتاب اے ڈول ءَ انت گڈاں واجہ ءِ گوما دست بندی انت کہ چشیں کتاب ءِ دیم ءَ آرگ ءَ چہ گہتر انت کہ آزمانکاری یے بہ کنت کہ واجہ ءِ آزمانک چہ آئیءِ زبانزانتی پہنات ءَ پہ بلوچی لبزانک ءَ گشیتر مہر ءُُ مہکم کت کن انت ۔آدگہ گپانی ھاترءَ وانوک وت کتاب ءَ بچاریت ۔