(اے نبشتانک چہ پیٹربیری ءِ کتاب Beginning theoryءَ زورگ بوتگ کہ لبزانکی نگدکاری ءِ لیکہ آنی سرا پہ لبزانک وانوکاں یک ارزشت داریں مڈی یے۔)
نگدی لیکہ ءِ رُدوم جنگی اہد ءَ چہ پد بازیں چولانی روانک ءِ پیم ءَ گندگ ءَ کیت،ایشاں چہ ہریکے گوں یک ذگریں دھکے (decade) ءَ بندوک اِنت، ءُُ کُلانی مول ءُُ مراد liberal humanistsءِ لیکہ ءِ چپ بوتگ ، پہ درور انچوکہ پیسرا گُشگ بوتگ، کہ آ 1930sءِ ءُُ 1950sءِ میان ءَ جوڈ کنگ بوتگ اَنت۔
1960sءِ میان ءَ ،اولی رند ءَ، دوکہنیں بلئے انگتہ شریں وڈے ءَ نہ پہمتگیں چہ نوکیں لیکہ آں جتا اَنت ،چشکہ Marxist Criticism،کہ آ 1930sءَ دیم ءَ آرگ بوتگءُُ پدا 1960sءِ تہ ءَ واتر ودی بوتگ ، ءُُ دومی Psychoanalytic criticismاِنت کہ اے ھمئے یکیں اہد ءِ گنتءُُ ھمئے یکیں رنگ ءَ وتی جند ءَ را 1960sءَ واتر نوک کنگ ءَ اِت انت۔
ھمئے یکیں وھد ءَ دو نوکیں لیکہ گوں وتی تاگت ءُُ زور ءَ liberal humanistلیکہ آنی سرا تچک ءَ اُرش کن اَنت،چہ آہاں یکے linguistic criticismاِنت ،کہ اے 1960sءِ بندات ءَ دیم ءَ آتکگ، ءُُ دومی Feminist criticismءِ دروشم ءَ دیم ءَ اتکگ، کہ اے یک ارزشت داریں factorیے ءِ رنگ ءَ ھمئے دھک ءِ گڈسرا پدّر بوتگ۔
پدا، 1970sءَ برطانیہ ءُُ امریکہ ءِ لبزانکی نگدکاری دیوان آنی تہ ءَ دونوکیں مانگیشتگیں نگدکاری ءِ لیکہ آنی ھمئے ھال شنگ بوت۔ھاسکر structuralism ءُُ post-structuralism ،کہ اے دوئینانی بُنزہ فرانس ءَ اِنت۔اے دوئینانی دیمروی ءِ تاگت ءُُ اثر انچو گیش اَنت کہ ،1970sءِ گُڈسرا بگرداں 1980sءِ بندات ءَ،ایشاں یک انچیں جاورھالے جوڈکتگ کہ آہاں انگریزی مضمون ءِ تہ ءَ گیشتر crisisءُُ وت ماں وتی جنگ ءِ نام دیگ بوتگ۔ھما جُست کہ اے دوئیں لیکہ آں پول کنگ ءِ ھاترا دیم ءَ آؤرتگ اَنت زبان ءُُ فلسفہ ءِ باروا اَنت،ایشی ءَ ابید کہ راجدپترزانتی ءُُ contextءِ باروا بہ بنت۔
1980sءَ یک بدلی یے دیم ءَ اتک کہ آئی ءَ را برے برے ‘Turn to history’ھم گُش اَنت،ایشی ءِ رِدءَ راجدپتر زانتی ، راجکاری ءُُ contextلبزانکی نگدکاری ءِ سرھال ءِ سرا زوردیگ بوتءُُ راجدپتر زانتی ءِ نگدکاری دونوکیں دروشم ءَ دیم ءَ اتک اَنت،چہ آھاں یکے New historicismاِنت کہ چہ امریکہ ءَ ءُُ دومی cultural materialismاِنت ۔
کہ چہ برطانیہ ءَ دیم ءَ اتکگ،اے دوئیں لبزانک ءَ انچیں رنگے ءَ زانگ ءُُ پہمگ ءِ جہد ءَ کن اَنت کہ بزان اے holistic approachگُشگ بیت،پہ ھمئے مول ءُُ مراد کہ بزان لبزانک ءُُ راجدپتری زانت ءَ ھمگرنچ بہ کن اَنت ھمئے یکیں وھد ءَ گوستگیں دھکءِ structuralists ءُُ post-structuralistsآنی سساآں پہ وتی پگرانی پریس ءِ ھاترا برجم دار اَنت۔
گُدسرا ، 1990sءِ تہ یک لس پہمیں گِرءُُ چیل ءِ گیش بیان آنی نیام ءَ جاہ گِران بوتءُُ چہ eclecticismءَ یک ھاسیں دوری یے ھم گندگ ءَ اتک ءُُ لیکہ ءُُ نگدکاری ءِ رنگ ءُُ دروشم آنی نیمگ ءَ یک ھاسیں ھُب ءُُ واھگے گندگ ءَ اَتک۔ھمئے رنگ ءَ ،ھمئے لیکہ ۔
post-colonialismءِ نام ءَ زانگ بیت کہ ھمئے لیکہ مارکسسٹ پریچ ءِ اے پگر ءُُ ھیال ءَ رَد کنت کہ اے پہ چیزانی گیش ءُُ گیوار کنگ ءِ ھاترا universally applicableنہ اِنتءُُ کہ post-imperialراج ءُُ مہلوک ءِ جتائی ءِ تب ءِ contemporary experienceءِ سرا زُور دنت۔
Feminismھم وت ءَ یک نزوریں federationیے ءِ تہ ءَ جتاکنت چُشکہ Gender studiesءِ نام ءَ زانگ بیت، گوں gayءُُ lesbianءِ نبشتانکاں لبزانک ءِ تہ ءَ ماں جتائیں شعبہ یے ءَ دیمءَ آھگ ءَ اَنت،ءُُ نوں چہ اِدا وت ءَ جتا کنت ءُُ یک ذگریں نگدکاری لیکہ آں ساچیت ءُُ دیم ءَ کاریت۔ ایشی ءَ گوں ھور 1990sءَ black feministیا (womenist)ءِ نگدکاری ءِ federationھم است اِنت۔