چوناہا بلوچی زبان وَ میٹرک ءُُ ایف اے ءَ ہم یک اختیاری (آپشنل) مضمونے ءِ جہت ءَ وانینگ بیت بلئے اگاں کسے پی سی ایس ءُُ سی ایس ایس ءِ چکاس ءَ دیگ لوٹ ایت گڈا پرائی ءَ الم انت کہ آ بلوچی زبان ءَ ہم لازمی مضمون ءِ جہت ءَ بہ زور ایت۔ بلوچی ءِ اے مضمون ءَ لبزانک، لبزانکی دپتر ءُُ لبزانتانی پجار ءَ ابید تاریخ ءِ باروا جُست کنگ بیت۔
بلئے آ کجام کتاب انت کہ کسانیں وہدے ءَ بلوچی مضمون ءِ پاس کنگ ءَ کمک کن انت؟اے نبشتانک ہما کتابانی باروا انت کہ پہ پی سی ایس، سی ایس ایس ءُُ این ٹی ایس وڑیں چکاس آں کمک کن انت۔
(1) چکار۔۔ یعقوب عامل
چکار کتاب یعقوب عامل ءِ نبشتگ ایں کتاب انت کہ دیدگ پبلی کیشنز پنجگور ءَ چھاپ کتگ۔ بلوچی ءَ چکار ءِ معنا سرّیچ (پُرّ بوئگ) یا فکر ءُُ حیال انت۔ چکار کتاب پہ پی سی ایس ءُُ سی ایس ایس ءِ چکاس ءِ تیاری ءَ مزنیں کمکے۔ اے کتاب ءَ بلوچی زبان، لبزانک، راجدپتر، لبزانکی ءُُ راجی بامرد ءُُ ادارگانی باورا سرپدی رس ایت۔ کساس نوہ صد تاکدیمے کتاب ءَ کہ سال 2011ءَ چھاپ بوتگ بلوچی زبان ءِ ردوم، لبزانکءِ بندات ءُُ آئی ءِ دیمروی، لبزانکی تہر ءُُ بلوچی ءِ نبشتہ کارانی زند ءُُ کرد ءِ احوال مان انت۔ ردانکی تہراں ابید شاعری ءِ باروا ہم سرپدی دیگ بوتگ۔ اے وہد ءَ کسے کہ پی سی ایس ءُُ سی ایس ایس ءِ چکاس ءِ تیاری کنگ لوٹ ایت گڈا پرائی ءَ اے کتاب مزنیں گنجے ءُُ کوئٹہ ءِ دراہیں کتاب جاہاں دست کپ ایت۔
(2)گچین لبزانک۔۔ بالاچ حمید
پی سی ایس ءُُ سی ایس ایس ءِ چکاس ءَ مددگاریں دومی کتاب ”گچین لبزانک“ انت۔ اے کتاب بالاچ حمید ءَ نوشتہ کتگ ءُُ نیو کالج پبلی کیشنز آرچر روڑ کوئٹہ ءَ چھاپ ءُُ شنگ کتگ۔ بالاچ حمید بلوچی زبان ءِ ہما ورناہیں نوشتہ کاراں ہوار انت کہ آئی ءِ جتائیں بن گپانی سرا کتاب اتکگ۔ زہگاناں وانگ ءُُ زانگ ءِ نیمگ ءَ دلگوش گور کنگ ءَ ”زہگانی لبزانک“ ءِ نام ءَ ہم کتابے ہم زوت ءَ چھاپ بوتگ۔کتاب گچین لبزانک اصل ءَ ”بلوچی ٹیکی“ ءِ نوک تریں چھاپ انت کہ اے بہر ءَ بازیں نوکیں چیز ہوار کنگ بوتگ ءُُ ساری ءِ مواداں گیشی آرگ بوتگ۔ بلوچی ٹیکی سال 2015ءَ چھاپ بوتگ۔”گچین لبزانک“ ءَ بلوچی زبان ءِ ردوم، گالوار، بُن رہبند ءُُ بلوچی زبان ءِ گوں ایندگہ زبانانی سیادی ءِ باروا سرپدی دیگ بوتگ۔ لبزانک ءِ دَر ءَ ردانک ءُُ شعری تہرانی باروا شریں وڑے ءَ نبشتہ کنگ بوتگ۔ شعری تہر ءِ حاصیں گپ ایش انت کہ تہراں ابید شاعرانی پجار ءُُ آہانی شعری بن گپ ءُُ درشانداب ءِ باروا ہم تران کنگ بوتگ۔ ردانک ءِ پڑ ءَ فکشن، بتل، گوشتن ءُُ راجی کسہانی باروا نبشتہ کنگ بوتگ۔ چکار ءَ پد ”گچین لبزانک“ اہم تریں کتاب انت کہ ایشی ءَ لبزانکی بن گپّانی باروا جوانیں سرپدی دیگ بوتگ۔
(3) آدینک (گچین تاک)۔۔ بلوچستان اکیڈمی، تربت
چوناہا ”آدینک“ بلوچستان اکیڈمی تربت ءِ سالینہ تاک انت کہ ہمو سال لبزانکی بن گپّانی باروا مواد چھاپ کنت۔ بلئے 2012ءِ تاک گچینی تاک نامینگ بوتگ کہ ایشیءَ انچیں مواد رد ءُُ بند ءُُ چھاپ کنگ بوتگ کہ آ پہ پی سی ایس ءُُ سی ایس ایس ءِ چکاس ءَ سوب مند بوئگ ءَ کمک کن انت۔ اصغر محرم، بصیر قادر ءُُ سلیم ہمراز ءِ شونکاری ءَ چھاپ بوتگیں آدینک ءِ اے گچین تاک ءَ زبان زانتی، راجی ءُُ مہری کسّہ، بلوچی لبزانکی مردمانی زند ءُُ کرد ءِ باروا سرپدی ءُُ لبزانک ءِ ردانک ءُُ شعری تہرانی باروا پٹ ءُُ پولی مواد ہوار انت۔ اے تاکبند ءِ گیشتریں مواد پولکاراں نبشتہ کتگ انت کہ ایشاناں سرحالانی رد ءَ رد ءُُ بند دیگ بوتگ۔ اے کتاب ہم پی سی ایس ءُُ سی ایس ایس ءِ نودربراں مزنیں کمکے۔
(4) چکاس بلد۔۔ پروفیسر غنی طارق
چکاس بلد ”چکار“ ءَ پد دومی کوہن تریں کتاب انت کہ نودربراناں پہ وتی چکاسانی سوب مندی ءَ کمک کنگ ءَ انت۔ لبز چکّاس ءِ انگریزی معنا Testیا Examineانت۔ اے کتاب ءِ نبشتہ کار پروفیسر غنی طارق انت ءُُ ایشی ءِ نوک تریں ششمی چھاپ 2016ءَ شنگ بوتگ کہ اے تاک ءَ گیشی آرگ ءَ ابید زبان ہم شر کنگ بوتگ۔ اے کتاب ءِ جتائیں چیز ایش انت کہ نبشتاک ءِ دَر ءَ انچیں ہموروچی سرحالانی باروا نبشتانک ہوار کہ پی سی ایس ءُُ سی ایس ایس ءِ چکّاس ءَ یک اہمیں جستے ء، رد ءَ ہمو سال کئیت۔
ایشی ءَ ابید کتابانی باروا چمشانک، دود ءُُ ربیدگ ءِ باروا سرپدی نبشتانک، کوہنیں راجی ءُُ مہری کسّہ، بلوچی زبان ءِ چھاپ بوتگیں اہمیں کتابانی لڑ، بتل، چاچ ءُُ نمدی ہوار انت۔ اے کتاب پہ پی سی ایس ءُُ سی ایس ایس ءَ ابید سکول ءُُ کالجانی زہگاں ہم سرپدی ئیں کتابے کہ آ چریشی ءَ کمک زرت کن انت۔(برجاہ)