بلوچی لوزانکءِ اے تیزیں ردومءَ کالجءُ اسکولءِ شاگرداںءُ وانوکانءَ ہم وتی نیمگا دلگوش کرت۔بلوچ بچکاں لوزانکءِ ادبی دیوان اڈکرت۔اے دیوانانی مچیاں بلوچی لوزانکءِ باروءَ شرّیں چیزپیش کنئگ بوتنت،ہرسال بلوچ شاگرد کوئٹءُ کراچیءَ سالینہ دیوان کرتنتءُ بلوچی لوزانک،دودءُ ربیدگءُ سازءِ باز شریں پراگرام پیش داشت اَنت،رَندءَ دیوانءِ کاروائیءَ کتابی صورتءَ شنگ کرتنت’’بولان نامہ‘‘ ’’گچین‘‘ءُ ’’بلوچی دیوان‘‘ءِ چاپ بوتگیں کتاب شاگردانی اے رنگیں کارانی جوانین نمونگ انت۔شاگردانی بلوچی لوزانکءَ گوں ھُب ءُ واھگءَ بلوچیءِ شرّیں لوزانت،شاعرءُ کلمکارپیداکرت کہ مروچی ما اِش پہ عطاشاد،حکیم،صورت،کریم دشتی،ڈاکٹرنعمت،غفارندیم،
صدیق آزات،مرزاطاہر،محمودمری،بازیں دگہ ناماں زانن۔لہتیں زبان دوستیں لوزانت،ہمنکہ بلوچی زبانءِ شیدا بوتنت کہ آہاں سروت گوں وتی کَٹ اِتگیں زَراں وتی بازیں کتاب اِش چاپ کرت چو کہ واجہ کریم دشتیءُ واجہ ہاشمی انت۔واجہ ظہورشاہ ہاشمیءَ چہ بلوچستانءَ درابازیں کتاب وتی چاپ کرتہ۔آئی اے کار بلوچی لوزانتانی نگاہءَ،بلوچیءِ مزنیں خدمتے کہ ہچبر شموشگ نہ بیت۔ہمے رنگءَ آزات جمالدینیءَ گل خان نصیرءِ وش تیریں کتاب’’دوستیںءُ شیرین‘‘باز پُرجوزگءُ ھُب،جلوہ ناکیں رنگےءَ چاپ کنائینت۔
1969ءَ کراچیءَ’’فاضل اکیڈیمی‘‘بنگیج بوت کہ آئی کماش واجہ خیرمحمدندویءُ کاردارصدیق آزات بوتنت،فاضل اکیڈیمیءَ بے چہ سرکاری کمکءَ دوکتاب’’پاہار‘‘مرادساحرءِءُ ’’زپتیں زہیر‘‘احمدزہیرءِ پربندچاپ کرتگ انت۔ہردو کتاب باز زیباءُ بازجوان انت دیمانزانن آچے کتاب چاپ کننت؟
کوئٹہءِ ماہتاک’’اُلس‘‘ءَ بلوچی زبانءِ کم خدمت نہ کرتہ،واجہ گچکی بلوچیءِ پجاروکیں لوزانتءُ گچین شاعرءَ وتی وش نگاریءِ وہدءَ اُلسءَ دیماشت بلے واجہ امان اللہ گچکیءَ رند واجہ عبدالحکیم بلوچءِ شونکاریءِ زمانگءَ اُلسءَ بلوچیءِ ہماچی چاپ بوتگ انت کہ بلوچی لوزانکءَ آیانی ہند بُرزانت۔
۱۹۶۸ءَ چہ کراچیءَ یک دوہپتگیں’’پانزدہ روچی‘‘تاکے’’زمانہ بلوچی‘‘درآیگا انت۔اے تاکءَ واجہ صدیق آزاتءُ اَنّوں واجہ ظفرءِ شونکاریءَ بلوچی لوزانکءِ وتی وسءَ شر خدمت کرتہءُ کنگا انت۔اے تاک گیشتر خلیجءِ علاقہانی بلوچانی تہا بہر بیتءُ اودءَ بلوچانءَ وتی زبانءِ بودناکیءِ نیمگا چہ آزاتءِ’’بلوچی‘‘تاکءَ رَند جوانیءَ دلگوش کنگا اِنت۔حالکاری شنگی کاردہ دوانزدہ سال بابو شورش گوں’’نوکیں دور‘‘دیمابوت۔
کوئٹہءِ بلوچی اکیڈیمیءِ نوکیں تنظیم کہ چہ۱۹۶۳ شروع بوتہ ءُ سرکارءَ پہ بلوچی زبانءِ شونکاریءُ بودناکی کار کمک دیگا راضی کرتہ۔انّوں یک زندگیں ادارھےءِ سورتءَ کار کنگاانتءُ اے وہدءَ بلوچی زبانءَ ءُ آئی باروءَ۳۶کتاب چاپ کرتہ،ہنچش کہ بازیں زبان دوستءُ لوزانتاں اکیڈیمیءِ کارءِ سرا ایراد گپتہ کہ آئی باز کارپہ باز اشتاپءُ بے پرواہیءُ نادلگوشیءَ چاپ بوتگ انت راست انت۔بلے پدا ہم اگہ اکیڈیمیءِ مجبوریاںءُ آئی تنظیمی حالتاں کسے پہ ہَورت بچاریتءُ پکر بہ کنت اے کار کہ اکیڈیمیءَ اے وہدءَ کرتہ بدنہ اَنتءُ ہر چی کہ وخت گوزگا انت اکیڈیمیءِ کارءِ تہا چیزے نہ چیزے گہتری سہرابوہگءَ انت۔اکیڈیمیءِ چاپ کرتگیں لہتیں کتاب ستاکرز اَنت،پداہم اے ستاءِ مطلب اکیڈیمیءِ گوزوریان چیر دئیگ نہ اِنت۔
اکیڈیمیءِ منزل ہنچش کہ آئی وتی نشان اِنت بازدیماءُ بُرزانت تااودءَ سربوہگءَ باز خواری ورگءُ پہ بلوچیءَ گیشتر ھُبءُ واھگ پیداکنئگ گزرانت۔
بلوچی لوزانت،شاعرءُ کلمکارانی بیست سالءِ اے جُہدءِ نتیجہ اِنت کہ مرچی بلوچی زبانءُ لبزانکءَ ہنونیں بے مَٹّءُ نامداریں شاعرانی کتاب چاپ بوتگ انتءُ بلوچی کْوہنیں شعر،گیدی،کِسّہ،بتل،ڈیہیءُ دستاگ دودءُ ربیدگءُ راجی رَھنبدانی باروءَ باز مواد مُچ کنئگ بوتہءُ چاپ کنئگ بوتگ انت۔بلوچی زبانءَ درآمدیں لوزانتانی دنیاءِ مشہوریں ادبی نمونگانءَ ترّینگ بوتنت۔
