آزات جمالدینی ءِ کستریں برات بلوچی زانتکار ءُُ کواس ءُُ زبان زانت واجہ عبداللہ جان جمالدینی ،عبدالواحد آزات ءِ شعری دپتر رژن ءِ پیشگال ءَ نبشتہ کنت ’’ عبدالواحد آزات جمالدینی مئے پت ءِ نبشتگ ءِ رد ءَ ۱۹۱۲ میلادی دوشبنہ ءِ روچ ءَ ماں جمالدینی میتگ ءَ ودی بوت ۔
بلوچی ءِ یک کتاب یے نبشتانک ءِ توک ءَ آزات مالدینی ءِ ودی بوہگ ءِ سال ۱۹۱۸ نبشتگ بوتہ الم ءَ اے سال ءِ ڈسوک آزات جمالدینی وت بوت کنت ۔نزانیں اے تاریخ ءِ حال آزات ءَ چوں رستہ بلئے بر ز ءِ سال بن وت وتی پت ءِ یک دست نبشتئیں نوٹ بکے ءِ توک ونتہ پمیشا من آزات ءِ ودی بوہگ ءِ سال ہمیشی ءَ را زانیں آزات ءِ ہدیرہ ءِ سنگ ءِ سر ءَ ہمے تاریخ نبشتگ کنگ بوتگ ۔
عبدالواحد ءِ پت ءِ نام میر خان جہان ات ۔آئی ءِ سیادی بلوچ رخشانی قبیلہ شاہ جمالدینی ٹک ءَ گون است ات ۔آزات جمالدینی پیرک جہان بیگ جمالدینی ٹک ءِ سردار ات ۔آزات جمالدینی چہ مات ءِ نیمگ ءَ نوشکی ءِ سیدانی گوں سیادی کنت آئی ءِ مہکیں مات ءِ نام بی بی پری جان ات ۔آئی ءِ مات ءِ نیمگ ءَ پیرک ءِ نام سید خواجہ
احمد ات
آزات جمالدینی ءَ وتی بنداتی وانگ ہما زمانگ ءِ ربیدگ ادا چہ مسیت بنا کت ۔آزمانگ چاگئے برٹش بلوچستان ءِ بہرے ات انگریزانی اے دمگ ءَ آہگ ءَ بازیں اسکول یے پچ کتگ ات ہمے وڑا انگریز حاکمانی چیردستی ءَ ماں نوشکی ءَ یک پرائمری اسکول یے پچ کنگ بوت ۔ہمے اسکول ءَ آزاتءِ آرپیں پت واجہ خان جہان جمالدینی ءَ وتی مسیت ءِ ملا ءِ مکن کنگ ءَ ابید ہم ونت ۔
پدا رندا واجہ خان جہان ءَ آزات جمالدینی ءِ ہمراہی عبداللہ اوں اسکول ءَ وانیت ۔داں آزات ءِ زمانگ ءَ ضلع چاگئے ءِ اسکول ہمے یکیں ات البت آزات ءَ پدا اے اسکول ءَ ر ا مستر کنگ بوتگ ات ءُُ وانگ داں شش ءَ است ات۔ماں نوشکی شش جماعت وانگ ءَ رند ہپت ءَ آزات گیشتر یں وانگ ءِ ھاترا ماں کوئٹہ دیم دات کہ آوہد ءَ برٹش بلوچستان بنجاہ ات ۔
انگریزاں ماں شالکوٹ ءَ ۱۸۸۲ ءَ یک اسکول یے جوڑ کتگ ات کہ آئی ءِ نام سنڈیمن بھائی سکول ات ۔اے اسکول رابرٹ سنڈیمن ءَ جوڑ کتگ ات پمشکہ ہمائی ءِ نام ات۔ آزات ماں کوئٹہ سنڈیمن ءِ بورڈنگ ءَ نشت ءَ اسکول ءَ ہپتمی ءَ ہوار بوت ۔سنڈیمن ءَ آزات ءَ ابید نوشکی دگہ بازیں مردم ہم وانگا اتنت کہ آہانی تہا نوشکی ءِ مزن نامیں شاعر میر گل خان نصیر ہم گون ات ۔
آزات چوکہ آزات تبیں مردم یے ات پمشکہ آئی ءَ زت بورڈنگ بندیں چاگرد یلہ دات ءُُ شہر ءِ تہا جتا جاگہہ یے کرایہ گپت ۔اے گپ گیر آرگی انت کہ آزات شیوار ءُُ کواس بوہگ ءَ ابید وانگ ءَ گوں دلگوش نہ بوت ۔اسل ءَ بندش گوں آئی ءِ تب ءَ نہ کپت پمشکہ آئی کس سہی نہ کت اسکول ءُُ شالکوٹ یلہ دات انت ایم پہ کراچی ءَ تتک ءُُ شت انت ۔
اسل ءَ آئی گوں وتی سنگت یے ءَ شور بستگ ات کہ انڈیا ءَ فلمی دنیا ءَ رونت ازمکاری کنت بلئے قسمت آزات کراچی ءَ رلینت ءُُ آئی ءِ سنگت بمبئی ءَ سر بوت آزات ءَ اے عادت داں کسانی ءَ جان ءَ ات ۔کہ آئی ءَ زرداشت نہ کت اے رندا ہم وتی زراناں ہرچ کت ءُُ وت ہشک ءُُ ھیرانی ءَ نشت پدا آزات ءِ پت کہ آئی ءِ سنگت یے سہی ءُُ سرپد کتگ ات شت کراچی ءَ آزات یے زرت ءُُ نوشکی ءَ آورت ۔
آزات یکبرے پدا وانگ ءَ دلگوش بوت ۔بلئے اے رندی آ سنڈیمن ءِ بدلہ اسلامیہ ہائی اسکول ءَ برگ بوت آزات جمالدینی ءَ دہمی کلاس ونت بلئے امتحان منت ہمے زمانگ ءَ ۳۱ مئی ۱۹۳۵ءِ زمین جمب بوت کہ تیوگیں شالکوٹ تباہ بوت ، آزات چوکہ وت اے زمانگ ءَ کوئٹہ ءَ بیت آئی ءِ لوگ ءِ مردم پہ آزات ءِ واستہ سک پریشان ءُُ تکانسر بوت انت ۔
پمشکہ آئی ءِ ناکوفقیر محمد ءَ نوشکی نشت نہ کت آ ہما روچ ءَ دراتک آزات پدگیری ءَ شال ءَ سربوت ۔بلئے شال ءَ آہگ ءَ مردماں ھال دات کہ آزات لہتیں وہد ساری چہ کوئٹہ ءَ دراتک ءُُ کراچی ءَ شتگ ۔ھالانکہ پہ لوگ ءِ مردماں سہی نہ کنگ ءُُ کراچی روگ جوانیں گپ یے نہ ات بلے اے رندی لوگ یے مردم ہم آئیءِ چرے فیصلہ ءَ وش اتنت ۔
ناکو ءَ چہ کراچی ءَ آزات پدا نوشکی ءَ آورت ۔نوشکی ءَ آہگ ءَ چوکہ شالکوٹ تباہ بوتگ ات آ ہمیدا منت پدا ہم اسکول ءَ کہ آزات ءِ آ رپیں پت خان جہان ،عبداللہ جان جمالدینی ءَ وت آزات ءُُ ونتگ ات ۔
سوجکار ( ٹیچر) بوت ۔ اے زمانگ ءَ آزات ءِ کستریں برات واجہ عبداللہ جان جمالدینی ہمے اسکول ءَ وانگا ات ۔نوں اے اسکول ءَ داں ہشت ءَ وانگ ہست ات ۔اسکو ءِ نام گورنمنٹ ہائیر مڈل سکول ات ۔اسکول ءِ ہیڈماسٹر واجہ محمد خان ہاشم علزئی ات ہمائی ءَ آزات مجبور کت ءُُ اسکول ءَ سوجکار کت ۔( برجاہ)