گڈا آئی پہ شونکار ی واجہ آزات درجت ۔آزات لہتیں وہد ءَ ساری ی چہ جیل دراتکگ ات وہدے بلوچستان ءَ سیاسی سروک راجکار ی چست ءُُ ایراں دزگیر کنگ بوت گڈا آہاں آزات جمالدینی ہم ہوار ات آ داں شش کلی کیمپ ءُُ کوئٹہ سیٹرل جیل ءَ بندکنگ بوت ۔
جیل ءَ درآہگ ءَ پد گوں نوکیں دور ءَ بوت آزات ءُُ یکبرے پدا ایران ءِ اوماناں دزت اے رندی آئی نیمون ات کہ ریڈیو زاہدان کارکنت ما باز گشت کہ شاہ آئی ءَ اے کار ءَ نیل ات بلئے آئی ءِ گمان ات کہ آئی ءِ وڑیں مزنیں شاعر ءُُ لبزانت یے ءَ چون کارنیلک بوت کنت آ زاہدان ءَ شت گوں ہودے بلوچ ورنا دوچار کنت ءُُ اودا بلوچی مجلس ءُُ دیوان یے جوڑ کنگ ءِ سکین دات بلئے ورناہاں آئیا را سرپد کت کہ ایران ءُُ اے وڑ بوت نہ کنت ۔
پدا ہمے کار ءُُ گپ آئی ءِ جند ءِ مردماں ساداک ءَ راھال دات انت ۔ساواک ءِ مردمان آزات دہ روچ ءَ گپت ءَ جست ءُُ پرس کت ءُُ پدا ہمودا کہ چست کتگ ات ہمودا برت یلہ دات آزات واترنوشکی آتک وتی پاسپورٹ یے جوڑ کت ءُُ دبئی شت بلئے آئی ءَ دبئی ءَ جوانیں کار ءُُ روزگار دست نہ کپت ۔
آئی ءَ ڈاکخانہ کاگد ءُُ نمدی نبشتہ کت ءُُ وتی روچ تیلانک دات انت ۔دبئی ءَ آئی ءَ نوشکی ءِ یک ملایے ءِ ہجرہ داشتگ ات ہمے ہجرہ ءَ چے یک دزے ءَ آزات پاسپورٹ ءُُ شئیر دپتر دزت انت ۔ دومی نیمگ ءَ مات ءَ ہم پہ آزات سک زہیر کت آئی کاگد ءُُ کراچے کت کہ آزات بئیت ۔بلئے آزات ءَ اتک نہ کت ہمے میانیہ مات نادرہ بوت پدا چماں سیاہ آپ آورت ءُُ آ دائمی چہ رژن ءَ محروم بوت ءُُ گوں ہمے گم ءُُ رنجاں ۱۹۷۰ ءَ چہ اے کوڑہ ءَ شت ۔
آزات سال ۱۹۷۴ ءَ چہ دبئی اتک پدا ماں ریڈیو پاکستان ءَ گزران جوانیں وڑے ءَ بوت۔پمشکہ آزات بلوچی ءِ دومی بر ءَ شنگ کنگ ءِ نیمون ءَ گورجت نوں آئی ءَ واب ہم گون ات کہ آئی وتی چاپ جاہ ءِ بہ بیت۔ بلئے پہ چاپ جاہ مزنیں زرے درکار ات کہ آزات ءِ کر ءَ نیست ات آئی بلوچی ءِ ماں کوئٹہ ءَ کشگ ءِ ھاترا چہ سرکار ءَ منظوری لوٹ ات بلئے اے کار سک مہتل دارگ بوت ۔
آزات مستاگ ءِ نام ءَ یک تاکبند ے شنگ کت بلئے اے تاک بہ انہ بوت آئی ءَ پہ مجبوری مستاگ ءِ درائیں تاکاں ردی بہا کت ۔آزات ءِ بلوچی ءِ نیمون انگت برجاہ ات ۔ اے بابت ءَ آئیءِ ناکو میر یارمحمد جمالدینی ءَ مزنیں دست ءُپ دپادے جت بلئے منظوری نہ رست پدا واجہ فصح اقبال آزات ءِ کمک کت ءُُ بلوچی ماہتاک ءِ منظوری گپت ءُُ دات ۔
ماہتاک بلوچی دومی رند ءَ اپریل ۱۹۷۸ بندات کنگ بوت بلوچی شنگ کنگ ءَ آزات ءَ را قاضی عبدالحمید شیرزادہ ایڈوکیٹ ءَ مزنیں کمک یے دات ۔دومی تاک یوسف عزیزمگسی ءِ سرا ات اے روچاں آزات سک گل ات آئی ءِ زند ءِ مراد پیلو بوتگ ات وں آئی ءِ کار بلوچی ءَ یک جوانیں مزن نامیں ماہتاک یے جوڑ کتگ ات بلئے اے ببا تءَ آئی گورا زر نیست ات ۔پمشکہ آئی ءَ زرءِ ھاترا بلوچستان ءِ تروتاب ءِ فیصلہ کت بندات ءَ آئی گلیں مکرا نءِ روگ ءِ ھاترا سرین بست ۔
آ گوں کیچ ءَ شت ۔ ہودا گوں کیچ ءِ کلمکار ءُُ لبزانتاں دپ کپت کہ آئی کستریں برات واجہ عبداللہ جان رژں ءِ پیش گال نبشتہ کنت کہ آئی مدام یوسف گچکی ءِ نام گپت ءُُ آئی ءِ لبزانک ءُُ زبان دوستی ءِ ستا کرت ۔
چورا آئی دیم پہ دست کھڈن ءَ کت تاکہ وتی کہنین براہندگ بلوچی زبان نامی ئیں کلمکار واجہ انورشاہ قحطانی ءَ دیوان کت کڈان کہ رست معلوم بوت کہ انور اودا نہ انت دگہ میتگے شتہ انور شاہ ءِ شریکاں دھکاناں آئی خدمت شری ءَ کت بلئے آزات ءَ انورشاہ گرز ات چشیں سرپدیں مردمے نیست ات کہ بروت انور شاہ ءَ بیاریت ءُُ نہ آزات ایکنس پند ءِ برات کرت بازیں راہ چاری ءَ دم برت نوں آزات ءَ ناامیتی ءَ چہ رند گوادر روگ ءِ پروگرام اڈ کرت آزات ءِ کیسگ ءَ گوادر ءِ کرایہ کچ ءَ زرنیست ات انورشاہ ءِ شریکاں اے زر آزات ءَ را داتنت ءُُ ننکہ کسے آزات ءَ را زانت۔
کہ اے بلوچی زبان نامی ایں شاعرے ءُُ لبزانت یے کہ آئی ءَ را وتی جاگہہ ءِ پیش کش بکنت ۔( رژن ص ۳۴) آئی ءِ گشگ رد ءَ آ ئی ءِ چت ءَ سوار بوت گوادر شت بلئے چوکہ موسم سک سارت ءُُ سرد ات پمشکہ آ گوات ءَ جت ءُُ نادراہ بوت ۔آزات ءَ گوادر ءَ ہم کش نزانت بلئے آ انچو سرپد ات کہ ڈاکٹرپسند ہمودا ڈسٹرکٹ ہلتھ آفیسر انت آ گوادری ورنایے ءَ ہمودا ڈاکٹر ءِ لوگ ءَ برت ءُُ سرکت ۔
ہمے وہد واجہ ڈاکٹر نعمت اللہ گچکی ہم ڈاکٹر پسند خان ءِ لوگ ءَ اتک آ گوں آزات دچار کپت گڈا آزات ءَ کراچی ءِ روگ صلاح دات بلئے اے آزات وس ءَ نہ ات آ پدا سہی ءَ اتک ادا گوں لبزانکی سنگتاں درستی ءُُ راستی بوت ۔
بلئے آ پہ بلوچی ءِ ھاترا زر پچ کنگ ءَ سک ناامیت بوت ءُُ نادراہی جاگہ ءَ وتارا داں خصدار ءَ سریے کت خصدارے لہتیں روچاں جلگ ءَ پد آ کوئٹہ ءَ اتک سول ہسپتال علاج کنگ ءَ رند آئی ءَ کراچی برگ بوت ہمودا ڈاکٹراں گشت کہ آزات ءَ گٹ ءِ کینسر انت ۔کراچی ءَ جناح ہسپتال ءِ واڑ نمبر ۴ ءَ آزات سک نادراہی ءَ نگیگ کتگ ات ۔
بلئے آئیءِ دل ءُُ دین گوں بلوچی ءَ ات ۔آئیءِ آپریشن کنگ بوت ءُُ یکبرے پدا دراہ بوت ۔فصح اقبال ءَ پہ آزات ءَ دگہ نیکی یے اش ات کہ اگاں آزات داں سرجمی ءَ دراہ نہ بیت آئی بلوچی زمانہ پریس ءَ مپت ءَ شنگ بیت ( ۷ اپریل) آزات ۳ سمبتر ءَ یکبرے پدا نادراہی گور جت ءُُ ۵ سمبتر ۱۹۸۱ ءَ شنبہ ءِ سہب ءِ ۱۰ بجہ بیران بوت ۔
آئیءِ دو کتاب انت مستیں توار ۱۹۵۳ ءَ بلوچی پبلیکشین ءَ چاپ کتگ ات ۔دومی رژن انت کہ ۱۹۸۵ ءَ وہاب عبداللہ بلوچ ءَ چاپ کنائینتگ۔(برجاہ انت)